«ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ» του Γρηγoρίου Ξενόπουλου. Από τη Θεατρική Ομάδα Γρεβενών «Οι Άστεγοι»

Σάββατο 21 και Κυριακή 22 Δεκεμβρίου σας περιμένουμε στην παράσταση της θεατρικής μας ομάδας που θα γίνει στο Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Γρεβενών.

Ώρα παράστασης 8.30.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ...

ΣΑΝ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΣΤΟ «ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΕΓΩ»
Του κ. Γρ. Ξενόπουλου
«…Γιατί η Λογική, μονάχη στις, δεν αξίζει τίποτα. Πρέπει να συνοδεύεται κι από τη Φαντασία. Κι όπως είναι γελοίοι εκείνοι που παραμερίζουν ολωσδιόλου τη Λογική και πελαγοδρομούν μόνο με τη Φαντασία, άλλο τόσο είναι και κείνοι που δεν έχουν καθόλου Φαντασία ή που φοβούνται όσην έχουν και τη διώχνουν όσο μπορούν για να μη γελαστούνε, αφηνόμενοι μόνο στον αλάνθαστο τάχα συλλογισμό. Ο σωστός, ο φρόνιμος, ο φυσιολογικός να πούμε άνθρωπος συνταιριάζει και τα δύο. Η πλάνη των ανθρώπων της Φαντασίας είναι κοινή, γνωστή και σατιρίστηκε χίλιες φορές. Η πλάνη των ανθρώπων της Λογικής είναι πιο σπάνια, πιο ανεκμετάλλευτη και, αν δεν κάνω λάθος, πρώτη φορά σατιρίζεται. Για τούτο θεωρώ το «Δεν ειμ’ εγώ!» ένα έργο πέρα-πέρα πρωτότυπο, και μολονότι ελαφρό σα μια φάρσα, μια παρωδία, πιο σοβαρό κατά βάθος από πολλά σοβαρά, και δικά μου και ξένα.

Του κ. Γρ. Ξενόπουλου

Αθήναι, Μάρτης, 1928»
(Εισαγωγικό Σημείωμα του Γρηγόριου Ξενόπουλου για το έργο του «Δεν Είμαι Εγώ»)
«…Το «Δεν είμαι εγώ», που θα παιχθή μεθαύριο στο θέατρο Αργυρόπουλου, είναι ένα πολύ παληό έργο, αλλά μπορεί να θεωρηθή, σα νέο, αφού έχουν περάσει είκοσι σχεδόν χρόνια από τότε που έπαψε να το παίζει ο αείμνηστος Πλέσσας. Μπορώ λοιπόν να το θυμίσω. Ο τίτλος της τρίπρακτης αυτής φάρσας είναι «Δεν είμαι εγώ ή η Λογική». Γι’ αυτό τη λέω – στ’ αστεία, εννοείται – και «φάρσα φιλοσοφική» Σατιρίζει, όχι τη θεωρία του διχασμού της προσωπικότητος, όπως γράφτηκε κάπου, αλλά μερικούς που βασίζονται πάρα πολύ στη Λογική, και πορεύονται μόνο μ’ αυτήν, ενώ για την εκτίμησι των γεγονότων και την εξαγωνή θετικών συμπερασμάτων, είναι απαραίτητες κι άλλες δύο ανθρώπινες δυνάμεις, η Φαντασία κι η Διαίσθησις. Τέτοιος είναι κι ο ήρως της φάρσας μου, ο καθηγητής των μαθηματικών Πέτρος Παπαπέτρου, που με τη λογική του βγάζει το συμπέρασμα πως έπαθε την αρρώστεια του τραγικού εισαγγελέως Χάλερ, δηλαδή τον διχασμό της προσωπικότητος, τη γνωστή στην επιστήμη ψηχοπάθεια. Φτάνει λοιπόν στιγμή που ο Πέτρος Παπαπέτρου πείθεται εντελώς και προσπαθεί να πείση και τους γύρω του, πως είναι όχι ένας παρά δύο άνθρωποι, χωριστοί κι αχώριστοι, ο Α και ο Β: ο ένας σοφός φρόνιμος, εγκρατής, ηθικός – εκείνος που ξέρουν όλοι – κι ο άλλος γλεντζές, χαμένος, παληανθρωπάκος…

… Η φάρσα μου έχει δεκαοκτώ πρόσωπα που δρουν σε τρεις μεγάλες, «γεμάτες» πράξεις. Η πλοκή είναι «ιλιγγιώδης» - όπως έλεγε για τις γαλλικές φάρσες ο αείμνηστος Α. Ανδρέαδης -  κι εξελίσσεται μέσα σε εικοσιτέσσερις ώρες, γιατί η παρεξήγησι επί της οποίας βασίζεται δεν μπορούσε φυσικά, να διαρκέσει περισσότερο. Για να οικονομήσω λοιπόν όλ’ αυτά τα πρόσωπα και τα γεγονότα σε τόσο στενά όρια, εργάσθηκα πολύ περισσότερες ημέρες παρά για οιαδήποτε άλλο έργο μου, και το «Δεν είμαι εγώ» είναι το μόνο, που η πλοκή του, η οικονομία του, μ’ αφησε άγρυπνο δυο νύκτες. Φάρσα βέβαια έγραφα κι είχα κάθε δικαίωμα να είμαι κι αυθαίρετος, κι απίθανος, και συμβατικός. Αλλά δεν ήθελα και να το παρακάνω, δεν μου άρεσε να υπερβώ, για την ευκολία μου, και κάποιο όριο. Έπειτα κι ή φάρσα απαιτεί, στο είδος της, την τέχνη της και την τεχνική της, που δεν είναι καθόλου εύκολη. Ωστόσο μπορώ να πω πως ο κόπος μου ανταμείφθηκε με το παραπάνω. Όταν  πρωτοπαίχθηκε στο «Αθήναιο», από τον θίασο του Πλέσσα, το «Δεν είμαι εγώ» είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία. Αφού το έπαιξε δεν θυμούμαι πόσες φορές εκείνο το καλοκαίρι, ο Πλέσσας το ξανάπαιζε κάθε χρόνο μια-δυο βδομάδες – χωριστά στις χειμωνιάτικες περιοδείες του – και δεν άφησε, παρά μόνο όταν ο έξοχος εκείνος κωμικός απεφάσισε να μεταπηδήση στο ελαφρό μουσικό θέατρο. Μα κι ο Φώτος Πολίτης, ο τόσο αυστηρός και δύσκολος, έγραψε αυτολεξεί: Το «Δεν είμαι εγώ» έχει όλα τα στοιχεία ενός καλλιτεχνικού έργου – ο Πολίτης, βλέπετε, ήταν ικανός να βρη καλλιτεχνική αξία και σε μια απλή φάρσα- κι είχε σκοπό να παίξη και στο Εθνικό Θέατρο όταν θα εύρισκε την κατάλληλο πρωταγωνιστή. Αργότερα το τύπωσα και σε βιβλίο, κι η Ακαδημία Αθηνών το εβράβευσε ως το καλλίτερο θεατρικό εκείνου του χρόνου. Ο αγαπητός μου Ροδάς αγανάκτησε τότε και διαμαρτυρήθηκε˙ όχι όμως γιατί η Ακαδημία εβράβευσε ένα έργο που δεν ήταν τουλάχιστον τραγωδία, παρά γιατί εβράβευσε ένα οποιοδήποτε έργο δικό μου, αντί να με κάμη ακαδημαϊκό.


ΓΡΗΓ. ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ της Ακαδημίας Αθηνών»

(Απόσπασμα από επιφυλλίδα του
Ξενόπουλου που δημοσιεύτηκε στα
«Αθηναϊκά Νέα» στις 3-11-1943)
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΕΥΤΑΞΙΑ
ΔΙΑΝΟΜΗ
(Με τη σειρά που εμφανίζονται στην σκηνή)
ΠΟΛΥΜΝΙΑ, ράφτρα
ΕΙΡΗΝΗ ΑΜΟΙΡΙΔΟΥ
ΜΑΡΙΚΑ, καμαριέρα του Πέτρου
ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΜΗΤΡΟΥ
ΦΡΟΣΩ, γυναίκα του Πέτρου
ΑΝΘΗ ΤΣΙΑΛΤΑ
ΘΕΜΟΣ, μαθητής του Πέτρου
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΛΕΙΣΙΑΡΗΣ

Η μαμά της Φρόσως
ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΑΡΑΘΑΝΟΥ

ΚΥΡΑ-ΣΤΑΜΑΤΑ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΕΥΤΑΞΙΑ
Γκαρσόνι

ΚΩΣΤΑΣ ΚΛΕΙΣΙΑΡΗΣ
ΠΕΤΡΟΥΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ, καθηγητής Μαθηματικών

ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΒΑΣΩ, ανιψιά της κυρά – Σταμάτας, μοδιστρούλα

ΑΝΝΑ ΔΑΥΙΔΙΔΟΥ
ΠΕΤΡΑΚΗΣ ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ, καθηγητής Ξενών Γλωσσών

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ, φίλος του Πετράκη

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΛΑΖΑΡΟΥ
ΚΙΚΗ, ερωμένη του Γιώργου

ΜΑΡΙΑ ΣΑΚΟΡΑΦΑ

ΝΤΕΖΙΡΕ, Γαλλίδα, ερωμένη του Πετράκη

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΖΗΣΗ
Ο μπάρμπας της Ελπινίκης

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Ο ξάδερφος της Ελπινίκης
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

ΣΟΥ ΑΡΕΣΕ; ΚΑΝΕ LIKE... ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ

Γίνετε φίλοι μας, στη σελίδα μας στο facebook: http://www.facebook.com/vatolakkiotis
Στείλτε μας τις απόψεις σας, τα άρθρα σας, τις καταγγελίες σας και οτιδήποτε θέλετε στο email: kostasdigos@yahoo.gr