Αιματολογικό τεστ δείχνει την ταχύτητα γήρανσης

Μία καινοτομία με βάση το DNA προαναγγέλλει μία νέα εποχή στην ιατρική και ανοίγει το κουτί της Πανδώρας σε ό,τι αφορά στην ηθική.
Ένα αιματολογικό τεστ, που δείχνει την ταχύτητα με την οποία γερνάμε - και προσφέρει την
προκλητική δυνατότητα του υπολογισμού των χρόνων που μας απομένουν στη ζωή- αναμένεται να κυκλοφορήσει εντός του έτους στη Βρετανία.
Το αμφιλεγόμενο αυτό τεστ μετράει τις ζωτικές δομές στα τελομερή, δηλαδή την άκρη των χρωμοσωμάτων ενός ατόμου, τα οποία οι επιστήμονες θεωρούν ως έναν από τους πιο σημαντικούς και ακριβείς δείκτες της ταχύτητας με την οποία γερνάει ο άνθρωπος.
Οι επιστήμονες που βρίσκονται πίσω από το τεστ των 500€ δήλωσαν πως θα είναι εφικτό να μάθει κάποιος εάν η «βιολογική του ηλικία», που μετριέται από το μήκος των τελομερών του είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από την πραγματική χρονολογική του ηλικία.
Ιατρικοί ερευνητές πιστεύουν πως το τεστ των τελομερών θα είναι διαδεδομένο μέσα στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια, αλλά υπάρχουν ήδη κάποιοι επιστήμονες που αναρωτιούνται για την αξία του και εάν θα πρέπει να υπάρξει αυστηρότερος ηθικός έλεγχος σε ό,τι αφορά στην κυκλοφορία του. Εκτός όμως από την ανησυχία για την αντίδραση των ανθρώπων σε ένα τεστ που θα τους δείχνει το πόσο «γερασμένοι» είναι πραγματικά, κάποιοι επιστήμονες εκφράζουν την ανησυχία ότι το συγκεκριμένο τεστ ίσως χρησιμοποιηθεί από ασυνείδητους οργανισμούς που θα προσπαθήσουν να πουλήσουν αντιγηραντικά φάρμακα και άλλα ψεύτικα ελιξίρια νεότητας.
Τα αποτελέσματα αυτού του τεστ μπορούν επίσης να κεντρίσουν το ενδιαφέρον εταιρειών που προσφέρουν ασφάλειες ζωής ή ιατρική κάλυψη βάσει του κινδύνου μιας σοβαρής ασθένειας ή ενός πρόωρου θανάτου.
Εντούτοις, υπάρχει ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός επιστημονικών απόψεων που υποστηρίζουν πως ο υπολογισμός του μήκους των τελομερών ενός ανθρώπου μπορεί να προσφέρει μία ζωτικής σημασίας εικόνα των κινδύνων πρόωρου θανάτου από μία γκάμα ασθενειών που σχετίζονται με την γήρανση, από καρδιαγγειακές παθήσεις μέχρι νόσο Αλτσχάιμερ και καρκίνο.
«Γνωρίζουμε πως τα άτομα που έχουν γεννηθεί με μικρότερα από το φυσιολογικό τελομερή έχουν μικρότερο προσδόκιμο ζωής. Γνωρίζουμε ότι τα μικρότερα τελομερή συνεπάγονται μικρότερη διάρκεια ζωής,» αναφέρει η Maria Blasco, του ισπανικού Κέντρου Καρκινικών Ερευνών της Μαδρίτης, η οποία είναι και η εφευρέτης του νέου εμπορικού τεστ των τελομερών. «Δεν γνωρίζουμε, όμως, εάν τα μεγαλύτερα τελομερή συνεπάγονται και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Δεν το γνωρίζουμε αυτό για τους ανθρώπους,» πρόσθεσε η ίδια.
«Το νέο που έχει αυτό το τεστ είναι η ακρίβειά του. Μπορούμε να εντοπίσουμε πολύ μικρές διαφορές στο μήκος των τελομερών. Είναι μία πολύ απλή και γρήγορη τεχνική, όπου πολλά δείγματα μπορούν να αναλυθούν ταυτοχρόνως. Το σημαντικότερο είναι ότι μπορούμε να εντοπίσουμε την ύπαρξη επικίνδυνων τελομερών - δηλαδή των πολύ μικρών.»


Η εταιρεία της Δρ. Blasco, Life Length, βρίσκεται σε επαφές με ιατρικά διαγνωστικά κέντρα σε ολόκληρη την Ευρώπη, με στόχο την προώθηση του τεστ και τη συλλογή δειγμάτων αίματος για ανάλυση στην Ισπανία.
Η Life Length έχει δεχτεί ήδη χιλιάδες αιτήσεις από ενδιαφερομένους που θέλουν να υποβληθούν σε εξέταση των τελομερών τους, ενώ αναμένεται να υπάρξουν χιλιάδες ακόμα αιτήσεις μόλις η εταιρεία μειώσει το κόστος του τεστ.
Η εταιρεία της Δρ. Blasco δεν είναι η μοναδική που προσφέρει αυτού του είδους το τεστ, αλλά είναι η μόνη που θα το διαθέσει εμπορικά και επιπλέον είναι το μοναδικό τεστ που έχει τέτοια ακρίβεια.
«Το τεστ που εφηύρε η Δρ. Blasco είναι τόσο ακριβές που θα προσφέρει πολλές χρήσιμες πληροφορίες,» αναφέρει ο Καθηγητής Jerry Shay από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Texas Southwestern, στο Ντάλλας. «Το σημαντικό στη γήρανση είναι τα πολύ μικρά τελομερή. Αυτά σταματούν την ανάπτυξη των κυττάρων και όχι τα τελομερή μεσαίου μήκους, που εξετάζουν άλλα τεστ.»
«Όλοι μιλάνε για τη χρονολογική ηλικία. Υπάρχει όμως και η βιολογική ηλικία και το μήκος των τελομερών είναι ένας πολύ καλός δείκτης της βιολογικής μας ηλικίας. Σε κάθε περίπτωση, τα τελομερή είναι σημαντικά και δεν χωρά αμφιβολία σε αυτό,» πρόσθεσε ο ίδιος.
Ερωτηθείς γιατί ένα τέτοιο τεστ θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του κόσμου, ο Δρ. Shay δήλωσε: «Ο κόσμος είναι περίεργος σε ό,τι αφορά στη θνησιμότητά του. Εάν ρωτήσετε κάποιον για τί ανησυχεί περισσότερο, θα σου απαντήσει για το θάνατο.»
Και πρόσθεσε: «Κάποιοι ίσως να υποστηρίξουν πως 'εάν ξέρω ότι θα πεθάνω σε 10 χρόνια, θα ξοδέψω όλα μου τα χρήματα τώρα', ή 'έχω άλλα 40 χρόνια ζωής, επομένως πρέπει κάνω μια πιο συγκρατημένη ζωή'. Το ανησυχητικό είναι ότι εάν αυτή η πληροφορία θεωρηθεί από κάποιους πιστευτή, οι ασφαλιστικές εταιρείας θα αρχίσουν να απαιτούν από τους πελάτες τους να κάνουν το τεστ πριν τους ασφαλίσουν.
«Εάν καπνίζεις ή είσαι παχύσαρκος, τα ασφάλιστρα είναι πολύ περισσότερα, ενώ εάν τα τελομερή σου είναι μικρά τότε τα ασφάλιστρα μπορεί να είναι ακόμα περισσότερα.»
Οι επιστήμονες δεν είναι σε θέση προς το παρόν να υπολογίσουν επακριβώς τους μήνες ή τα χρόνια που απομένουν σε κάποιον να ζήσει, αλλά ορισμένες μελέτες έχουν δείξει πως τα άτομα που έχουν μικρότερα του φυσιολογικού τελομερή είναι πιθανότερο να πεθάνουν νωρίτερα από αυτούς που έχουν μεγαλύτερα.
Η έρευνα γύρω από τα τελομερή θεωρείται ως ένας από τους πιο ενδιαφέροντες τομείς της βιοϊατρικής επιστήμης και πέρυσι το βραβείο Νόμπελ ιατρικής μοιράστηκαν τρεις επιστήμονες, που υπήρξαν πρωτοπόροι στον τομέα αυτό.


Τελομερή: μικρή ιστορική αναδρομή
2003: Επιστήμονες, που μελέτησαν δείγματα αίματος 20 ετών από 143 άτομα, βρήκαν πως το μήκος των τελομερών είναι ένας καλός δείκτης για να δουν εάν κάποιος ζήσει 15 χρόνια ή περισσότερο μόλις φτάσει στην ηλικία των 60 ετών.
2004: Βρέθηκε ότι οι γυναίκες που έχουν το άγχος μήπως αποκτήσουν ένα άρρωστο παιδί έχουν μικρότερα τελομερή. Άλλη έρευνα έδειξε πως ο διαλογισμός ή άλλες μορφές μείωσης του άγχους μπορούν να μεγαλώσουν τα τελομερή.
2007: Μία μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε άνδρες στη Σκωτία, έδειξε πως όσοι είχαν μεγαλύτερα τελομερή είχαν τις μισές πιθανότητες να εμφανίσουν κάποια καρδιακή νόσο, συγκριτικά με όσους είχαν μικρότερα. Το μήκος των τελομερών είναι το ίδιο καλό ως δείκτης με τα επίπεδα χοληστερόλης σε ό,τι αφορά στην πρόβλεψη των κινδύνων εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
2009: Τα μικρά τελομερή σχετίζονται με τις κληρονομικές παθήσεις του μυελού των οστών.
2010: Γενετικά τροποιημένα ποντίκια, χωρίς τελομεράση (το ένζυμο που επιμηκύνει τα τελομερή σε κάποια κύτταρα) γέρασαν πρόωρα, συγκριτικά με τα φυσιολογικά ποντίκια. Οι γηραντικές επιπτώσεις αντιστράφηκαν μετά από εγχύσεις τελομεράσης.
2011: Μελέτη, που πραγματοποιήθηκε σε δημοσίους υπαλλήλους του Ηνωμένου Βασιλείου, έδειξε πως όσοι είχαν λιγότερα μορφωτικά προσόντα είχαν μικρότερα τελομερή συγκριτικά με όσους είχαν περισσότερα μορφωτικά προσόντα. Τα άτομα, που προέρχονται από περιβάλλον με οικονομικά προβλήματα, είναι γνωστό ότι γερνούν γρηγορότερα και πάσχουν περισσότερο από ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.
Independent