Η Αβδέλλα Γρεβενών (videos)

Το χωριό είναι γνωστό από την αναφορά που γίνεται στην ταινία του Θ. Αγγελόπουλου «Το βλέμμα του Οδυσσέα», σχετικά με τους αδελφούς Μανάκια - οι πρώτοι έλληνες κινηματογραφιστές -που κατάγονταν από εδώ. Είναι επίσης πατρίδα του Ζήση Βέρρου, Μακεδονομάχου οπλαρχηγού που έδρασε στον Όλυμπο και σ' ολόκληρη την περιφέρεια Γρεβενών με τον Παύλο Μελά. Επί Τουρκοκρατίας στο χωριό υπήρχε κρυφό σχολειό. Η Αβδέλλα κάηκε πρώτη φορά το 1905 και δεύτερη το 1944 επί Κατοχής. Η πέτρινη οικία του Δ. Κυπαρρίση (1920-30) και το πέτρινο σχολείο (1955) που λειτουργούσε μέχρι το 1962-63, δίνουν στην ήδη γραφική Αβδέλλα περισσότερη χάρη.

Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι η κεντρική εκκλησία της Αβδέλλας, στην πλατεία του χωριού. Κάηκε το 1905 και ξαναχτίστηκε το 1955. Πριν από 460 χρόνια χτίστηκε η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου. Στο εσωτερικό της εκκλησίας ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει παλιές αγιογραφίες και εικόνες.


Η Αβδέλλα Γρεβενών 

Ταξιδεύοντας για Βάλια Κάλντα και αφού περάσουμε μέσα από το δάσος του Όρλιακα, στρίβουμε δεξιά και αντικρίζουμε πανέμορφη Αβδέλλα, ένα από τα πιο γνωστά θέρετρα του νομού Γρεβενών, με την πλακόστρωτη πλατεία με το γέρικο πλάτανο.

Η Αβδέλλα γεμίζει κόσμο το καλοκαίρι (3.000 άτομα), επισκέπτες αλλά και κτηνοτρόφους που επιστρέφουν από τον κάμπο. Το χειμώνα μένουν εδώ 3-5 φύλακες. Βρίσκεται σε 1.300 μ. υψόμετρο (1.400 μ. η πλατεία). Πριν το 1800 το χωριό βρισκόταν στη θέση «Φαντίνες» ένα χιλιόμετρο δυτικά της σημερινής Αβδέλλας. Η μετοίκηση στην τωρινή θέση οφείλεται στις ευνοϊκότερες κλιματολογικές συνθήκες.

Το χωριό είναι γνωστό από την αναφορά που γίνεται στην ταινία του Θ. Αγγελόπουλου «Το βλέμμα του Οδυσσέα», σχετικά με τους αδελφούς Μανάκια - οι πρώτοι έλληνες κινηματογραφιστές -που κατάγονταν από εδώ. Είναι επίσης πατρίδα του Ζήση Βέρρου, Μακεδονομάχου οπλαρχηγού που έδρασε στον Όλυμπο και σ' ολόκληρη την περιφέρεια Γρεβενών με τον Παύλο Μελά. Επί Τουρκοκρατίας στο χωριό υπήρχε κρυφό σχολειό. Η Αβδέλλα κάηκε πρώτη φορά το 1905 και δεύτερη το 1944 επί Κατοχής. Η πέτρινη οικία του Δ. Κυπαρρίση (1920-30) και το πέτρινο σχολείο (1955) που λειτουργούσε μέχρι το 1962-63, δίνουν στην ήδη γραφική Αβδέλλα περισσότερη χάρη.

Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι η κεντρική εκκλησία της Αβδέλλας, στην πλατεία του χωριού. Κάηκε το 1905 και ξαναχτίστηκε το 1955. Πριν από 460 χρόνια χτίστηκε η εκκλησία του Αγ. Αθανασίου. Στο εσωτερικό της εκκλησίας ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει παλιές αγιογραφίες και εικόνες.

Ανατολικά του χωριού σε υψόμετρο 1. 700 μ. βρίσκεται η εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα όπου η θέα είναι καταπληκτική. Η εκκλησία χρονολογείται πριν το 1900 και μπορεί να φτάσει κανείς εκεί μετά από μια ώρα περπάτημα σε μονοπάτι. Μέσα στο δάσος της Αβδέλλας βρίσκεται η εκκλησία της Αγ. Τριάδας, εκεί που κατά την παράδοση ήταν το κρυφό σχολειό. Ο ναός θεωρείται παλιότερος από τον αντίστοιχο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα.

Το δάσος που καλύπτει την περιοχή αποτελείται από μαύρη πεύκη, ρόμπολο, ελάτη, οξυά, δρυ, ίταμο κ.ά. Το Σμιξιώτικο ρέμα που πηγάζει από τη Βασιλίτσα και καταλήγει στο Βενέτικο, περνά για 2,5 χλμ. από την περιφέρεια της Αβδέλλας και εμπλουτίζεται με τα νερά των γύρω πηγών, όπως είναι οι "Φαντίνες" και η "Γαλανή".

Το χωριό περιβάλλεται από πανέμορφες κορυφές, άλλες γυμνές στην κορυφή και άλλες καλυμμένες από δένδρα. Τέτοιες είναι οι: Στραγγόπετρα (1.514 μ.) 3-4 χλμ. Α, "Καγκέλια" (1.656 μ.) 5 χλμ. Α-ΒΑ, "Μαντιλίτσα" (1.700 μ.) 9 χλμ. Β, "Γαλανή" (1.807 μ.) 15 χλμ. ΒΔ, "Κολεός" (1.892 μ.) στα όρια Αβδέλλας - Περιβολίου και Αρκουδόπετρα (1.500-1.600 μ.) Β. Τα δέντρα που καλύπτουν τις πλαγιές των κορυφών αυτών είναι κυρίως οξιές και πεύκα, ενώ η θέα είναι μαγευτική προς Αβδέλλα, Πανόραμα, Λάβδα, Σμίξη, Βασιλίτσα, νομό Ιωαννίνων.

Σημαντικές για την αισθητική της περιοχής είναι οι βρύσες "Μανάκια", Ν, "Δαμασιώτη" στη θέση "Μπουμπουάνια", "Μουτσιέλου" κάτω από τον Κολεό, "Μπάντια Μάρι", η βρύση στη θέση "Λαφίνα", η "Ιτιά" και μέσα στην Αβδέλλα η βρύση του Αργύρη(1920). Αξιόλογες για τον επισκέπτη είναι επίσης οι " Τσιβίκα", "Μπρίσκα", "Γυρόσο", "Λύτρα" καθώς και η βρύση στο μέσο του χωριού.

Τα πανηγύρια στην Αβδέλλα ξεκινάνε με τον εορτασμό του Αγ. Πνεύματος. Γίνεται εκκλησιασμός στην Αγ. Τριάδα και ύψωμα, καθώς και δημοπράτηση εικόνας, όπως και στις 6 Αυγούστου. Το βράδυ ακολουθεί γλέντι στα καφενεία και την πλατεία του χωριού.

Συνέχεια δίνεται στις 24 Ιουνίου με δοξολογία στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Την παραμονή το βράδυ μαζεύονται οι κοπέλες του χωριού και ρίχνουν από ένα δαχτυλίδι μέσα σ' ένα γκιούμι (πήλινο δοχείο), αφού το στολίσουν με λουλούδια. Λέγοντας τραγούδια του Κλείδωνα πηγαίνουν σε τρεις βρύσες και ύστερα εναποθέτουν το γκιούμι σε κάποιο σπίτι. Το απόγευμα της 24ης Ιουνίου, τραγουδώντας στην πλατεία βγάζουν τα δαχτυλίδια από το γκιούμι και ακολουθεί χορός μόνο για τις γυναίκες υπό τη συνοδεία μουσικών οργάνων.

Με αφορμή τη γιορτή της Αγ. Παρασκευής, στις 25 και 26 Ιουλίου μετά τον εκκλησιασμό στήνεται χορός από τους άντρες και ακολουθούν και οι γυναίκες.

Το βράδυ της παραμονής του Σωτήρος (6/8), κοιμάται όποιος θέλει έξω από την ομώνυμη εκκλησία και στις 6 Αυγούστου ανεβαίνει όλο το χωριό και εκκλησιάζεται. Ακολουθεί το ύψωμα της εικόνας και η δημοπράτησή της. Ο πλειοδότης της δημοπράτησης κρατάει την εικόνα και προσκυνάει όλο το χωριό. Ακολουθεί δεύτερη δημοπράτηση για το ποιος θα πάει την εικόνα στην εκκλησία. Κατόπιν κατηφορίζουν όλοι στην πεδιάδα "Μπάντια Μάρι", όπου ψήνουν αρνιά, κεμπάπ και χορεύουν υπό τη συνοδεία μουσικής. Το γλέντι συνεχίζεται το βράδυ στην πλατεία του χωριού ως το πρωί.

Στις 13 Αυγούστου αρχίζουν οι εκδηλώσεις προς τιμήν των αδερφών Μανάκια με χορό στην πλατεία, ομιλίες και έκθεση φωτογραφίας. Ακολουθεί ένας πενθήμερος εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου με καθημερινή δοξολογία, γλέντια στην πλατεία, χορό στη θέση "Μπουρμπουάνια" στον Αγ. Αθανάσιο και τέλος με διοργάνωση εκδρομής σε κοντινή στο χωριό τοποθεσία.

https://www.facebook.com/gogas.mishiu

ΣΟΥ ΑΡΕΣΕ; ΚΑΝΕ LIKE... ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ

Γίνετε φίλοι μας, στη σελίδα μας στο facebook: http://www.facebook.com/vatolakkiotis
 Στείλτε μας τις απόψεις σας, τα άρθρα σας, τις καταγγελίες σας και οτιδήποτε θέλετε στο email: kostasdigos@yahoo.gr