«Ιστορία από τα κάτω»

Ζωντανό μάθημα «ιστορίας από τα κάτω» αποτέλεσε η διήμερη (22-23/8), 8^η θεματική εκδήλωση της Εταιρίας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (Ε.Δ.Ι.Α.) 1940-’74 Κ. – Δ. Μακεδονίας, για την...
Κατοχή και τον Εμφύλιο, που ήταν αφιερωμένη στην κομβική μάχη των Γρεβενών, 25-7-1947.

Η μάχη των Γρεβενών σηματοδότησε τους νέους πολιτικούς προσανατολισμούς του ΚΚΕ, που παρουσιάστηκαν στις 27/6/1947 στο συνέδριο του Γαλλικού Κ.Κ. στο Στρασβούργο. Εκεί ο εκπρόσωπός του Μιλτιάδης Πορφυρογένης διακήρυξε την πρόθεση του ΚΚΕ για τη  «δημιουργία μιας λεύτερης δημοκρατικής Ελλάδας, με δική της κυβέρνηση και δική της κρατική υπόσταση».

Η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στη Δημόσια Βιβλιοθήκη Γρεβενών και συνοδεύτηκε με επίσκεψη στην ιστορική κοινότητα Ζιάκα, με τη μαζική-παραδειγματική συμμετοχή των κατοίκων της στην ΕΑΜική αντίσταση, ήταν ταυτόχρονα και απόδοση φόρου τιμής στους επιζώντες αφανείς πρωταγωνιστές της κρίσιμης δεκαετίας του ’40 και τις οικογένειές τους. Με τις  συγκλονιστικές βιωμένες εμπειρίες των νεαρών τότε μαχητών αδελφών Μότσιου και τις ανθρωπολογική προσέγγιση των μαρτυριών τους από τον εκδότη-συγγραφέα Γιώργο Γιανόπουλο ξαναζωντάνεψαν τα ηρωικά όσο και «ανάποδα χρόνια» της Κατοχής και του Εμφύλιου.  

«Η  Ιστορία βρίσκεται παντού γύρω μας. Εδώ που απλώς στεκόμαστε ή περπατάμε, που  δουλεύουμε ή πάμε σχολείο. Το χτες είναι παρόν, μπροστά στα μάτια μας», τόνισαν όλοι τους.

Την εκδήλωση άνοιξε εκ μέρους του Δ.Σ. της Ε.Δ.Ι.Α. Κ-Δ Μακεδονίας ο Γιάννης Παπαγρηγορίου, που τόνισε  ότι «το 1947 αποτελεί ‘κλειδί’ για την κατανόηση και ερμηνεία του Εμφυλίου καθώς, ενώ ξεκίνησε με τη δηλωμένη την πρόθεση των εμπλεκόμενων πλευρών - κυβέρνησης των Αθηνών και ΚΚΕ - για κατευνασμό, συμφιλίωση και για τον τερματισμό του, οι μεταβολές στις διεθνείς γεωπολιτικές ισορροπίες, με την  αντικατάσταση της Μ. Βρετανίας από τις ΗΠΑ το Μάρτιο του ‘47, εξώθησαν στην άνιση τελική αναμέτρηση του ΔΣΕ με τον «εθνικό στρατό» και τη συντριβή του».

Ο πρόεδρος της Ε.Δ.Ι.Α. 1940-‘74 Κ-Δ Μακεδονίας και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ- Τριαντάφυλλος Μηταφίδης αναφέρθηκε στην προσφορά της ‘προφορικής ιστορίας’ που, με την ανθρωπολογική ανάγνωση των ιστορικών δεδομένων, ενσωματώνει τη φωνή των αφανών πρωταγωνιστών και βοηθάει τους ιστορικούς να συνειδητοποιήσουν ότι «οι φωνές από το παρελθόν μετρούν για το παρόν και έχουν πολιτικές επιπτώσεις».

Ο ιστορικός, γόνος ανταρτών, Χρ. Παπαδημητρίου και ο αειθαλής Βασίλης Γκανάτσιος «καπετάν Χείμαρρος»-υποστράτηγος του ΔΣΕ, αναφέρθηκαν στην αποτυχημένη απόπειρα του ΔΣΕ να καταλάβει τα Γρεβενά, καθώς την επιχείρηση αποφάσισαν και επέβαλαν τα πολιτικά στελέχη του ΚΚΕ και όχι το εμπειροπόλεμο αρχηγείο των ανταρτών.   Έκτοτε η ηγεσία του ΚΚΕ όχι μόνο παραγκώνισε τα στρατιωτικά στελέχη του ΔΣΕ, αλλά και ορισμένα τα μετέτρεψε σε αποδιοπομπαίους τράγους, προχωρώντας στην πολιτική και φυσική τους εξόντωση, όπως του διοικητή του αρχηγείου Γράμμου - Βοΐου συνταγματάρχη Γιώργη Γιαννούλη, που του ανατέθηκε η διεύθυνση της μάχης των Γρεβενών και εκτελέστηκε στο Γράμμο στις 20 Αυγούστου 1948.

Στην  εκδήλωση συμμετείχαν ο συντονιστής της Ν.Ε. ΣΥΡΙΖΑ Γρεβενών Τάσος Καρέτσος και ο βουλευτής Κοζάνης Β. Διαμαντόπουλος.

Θεσσαλονίκη 24-8-2015

Ο πρόεδρος                                                                                   Η γ. γραμματέας   

Τρ. Μηταφίδης                                                                                Παρ. Φιριπή