Ταινία, Βασισμένη στην απίστευτη αληθινή ιστορία...
Everest
Man vs. Mount Doom
Αγάπη και θάνατος, μοναξιά κι απελπισία, αρχέγονοι θεοί, ανθρωποφάγοι καιροί, γιακ, Σέρπα, καθώς κι ένας μικρός στρατός από γενειοφόρους ορειβάτες, σμίγουν πάνω στο βουνό με τα ωραία τους (όνειρα, φιλοδοξίες, περίσσεια τόλμη) και τα μοιραία τους (φόβος, απογοήτευση, τραγωδία)...
Αλήθεια, όμως. Το βουνό, ποιο βουνό;
Ένα είναι το βουνό, μας λέει ο Ισλανδός σκηνοθέτης Baltasar Kormákur (101 Reykjavík, Contraband, 2 Guns), πασχίζοντας με τη βοήθεια μιας κάμερας Red Epic να στριμώξει την κορφή του κόσμου στο φορμάτ της μεγαλειώδους IMAX. Γίνεται όμως να χωρέσεις ολάκερο Έβερεστ σε μια κινηματογραφική οθόνη; Χάρη στο φωτογράφο Salvatore Totino, μπόλικο ‘green screen’, τις ιταλικές Άλπεις και το Νεπάλ (τοποθεσίες που φιλοξένησαν μεγάλο κομμάτι των γυρισμάτων), ναι, γίνεται!
Το οπτικό μοντάρισμα εντυπωσιάζει· οι «ραφές» από τόσες και τόσες λήψεις διαφορετικής προέλευσης παραμένουν αόρατες. Όμορφα πανοραμικά πλάνα, ατμόσφαιρα άλλοτε ποιητικά όμορφη κι άλλοτε ωμή κι εχθρική, η αίσθηση του ζην επικινδύνως να γιγαντώνεται από τα στοιχεία της φύσης που φυλάνε το βουνό όπως ο Κέρβερος τον Άδη. Ακόμα λίγο και η κορφή θα συναντήσει τους αστροναύτες των George Clooney και Sandra Bullock να στροβιλίζονται στο διάστημα, καταπώς το Everest είναι, μέσες-άκρες, το Gravity γυρισμένο σε «ελαφρώς» χαμηλότερο υψόμετρο. Ταινία καταστροφής κι επιβίωσης συνάμα· άνθρωπος αφελής κι ατρόμητος, θρασύς κι ονειροπόλος, που υποβάλλει σώμα και πνεύμα στις πιο αντίξοες καιρικές συνθήκες, προκειμένου να ταΐσει την ορμέμφυτη (ψευδ)αίσθηση του κατακτητή, το μαχητικό πνεύμα, στο βάθος την ξεροκεφαλιά του.
Τα βουνά, άλλωστε, για τους ήρωες του Kormákur και των Βρετανών σεναριογράφων William Nicholson (Gladiator, Mandela: Long Walk to Freedom) και Simon Beaufoy (Slumdog Millionaire, 127 Hours), είναι για να κατακτώνται...
Εν έτει 1996, βέβαια, το μικρόβιο της Δύσης που λέγεται καπιταλισμός, έχει φτάσει μέχρι το Νεπάλ κι αυτό μόνο καλό δεν είναι. Η ανάβαση στα Ιμαλάια είναι πλεόν προϊόν ευρείας κατανάλωσης, ξάφνου έγινε της μόδας! Ορδές από ερασιτέχνες ορειβάτες συρρέουν στους πρόποδες της μυθικής κορφής, ώστε να κλέψουν λίγη από τη δόξα των θρυλικών Edmund Hillary and Tenzing Norgay. Πληρώνοντας ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό (της τάξεως των $65.000, όπως μας ενημερώνει το φιλμ), εξασφαλίζεις μια θέση στο ψηλότερο «μπαλκόνι του κόσμου». Αρκετές ορειβατικές αποστολές συνωστίζονται στην κατασκήνωση βάσης, λίγο μετά το Κατμαντού. Το φιλμικό κείμενο εστιάζει σε δύο από αυτές: τους Adventure Consultants με επικεφαλής τον έμπειρο Νεοζηλανδό Rob Hall (Jason Clarke)· και τους Mountain Madness, του επίσης έμπειρου οδηγού Scott Fischer (Jake Gyllenhaal). Ανάμεσα στα είκοσι, περίπου, μέλη των δύο αποστολών, ξεχωρίζω τον αυτάρεσκο Τεξανό Beck Weathers (Josh Brolin στον «αυτόματο πιλότο»), τον ταχυδρόμο Doug Hansen (John Hawkes), το δημοσιογράφο Jon Krakauer (Michael Kelly) και το σκληροτράχηλο Anatoli Boukreev (Ingvar Eggert Sigurðsson).
Καθώς η τόλμη παίρνει να τραβάει την ανηφόρα, το κουπί του ανθρωποκεντρικού δράματος τραβούν οι γυναίκες που μένουν πίσω να περιμένουν τους άντρες τους, ν’ αγωνιούν, να πεθαίνουν, να ξαναζωντανεύουν... Με ψυχοσυναισθηματικό πυρήνα την Emily Watson (στο ρόλο της Helen Wilton, συντονίστριας της επιχείρησης στην κατασκήνωση βάσης) και δορυφόρους της τις Robin Wright (στο ρόλο της φλεγματικής συζύγου του Beck Weathers) και Keira Knightley (στο ρόλο της συζύγου σε ενδιαφέρουσα του Rob Hall), το Everest προμηνύει από πολύ νωρίς ένα συγκινητικό φινάλε...
Αλλά ο Kormákur την «πολυκοσμία» αδυνατεί να τη διαχειριστεί αποτελεσματικά. Οι δύο ομάδες διασπώνται σε πολλές μικρότερες. Άλλοι σταματούν κι άλλοι συνεχίζουν. Κάποιοι ανεβαίνουν, άλλοι κατεβαίνουν. Κι όλοι τους χάνονται ολοένα στην απεραντοσύνη του χιονιού, στην ανεμοθύελλα, ή πίσω από τον ορειβατικό εξοπλισμό (ειδικά γυαλιά, μάσκες οξυγόνου) και το μούσι τους. Το ανθρώπινο στοιχείο χωλαίνει· ποιον να πρωτονοιαστείς, πού να πρωτοσταθείς, τι να πρωτοθαυμάσεις; Ο απολαυστικός Gyllenhaal ίσα που προλαβαίνει να δηλώσει παρών, ενώ ο Beck Weathers του Brolin, ίσως ο πραγματικός υπεράνθρωπος εκείνης της ημέρας, θα μπορούσε, αν οι δημιουργοί είχαν ξεκάθαρο αφηγηματικό προσανατολισμό, να γεμίσει ταινία 120 λεπτών από μόνος τους. Η ιστορία επιβίωσής του συγκλονίζει κι εμπνέει, αλλά χώρος δεν υπάρχει για βαθιές τομές πάνω στους χαρακτήρες του φιλμ. Ως εκ τούτου, καμιά από τις ερμηνείες δε λάμπει πραγματικά· θάφτηκαν, θαρρώ, κι αυτές κάτω από το χιόνι.
Λίγο ο κακός καιρός και το εν γένει αφιλόξενο περιβάλλον του βουνού, λίγο το μποτιλιάρισμα (από τα σούρτα-φέρτα πολλών ορειβατών μέσα από στενά κι απόκρημνα μονοπάτια) που γέννησε πολλές καθυστερήσεις, λίγο ο ανθρώπινος εγωισμός και η κομπορρημοσύνη που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με το ενδεχόμενο της αποτυχίας, σηματοδοτούν την απαρχή μιας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες που γνώρισε το Έβερεστ εκείνον τον καταραμένο Μάιο του ‘96.
Ξανά, λοιπόν, ο άνθρωπος τα βάζει με τη φύση. Ξανά ηττάται, εφόσον το βουνό ποδοπατά την ανθρωπιά του, ή εξαίρει την ασημαντότητά του μπρος στο δικό του, επιβλητικό μέγεθος.
Ο Krakauer βγαίνει αλώβητος από τη δοκιμασία κι αποτυπώνει την εμπειρία του σε βιβλίο (το best-seller με τίτλο Into Thin Air: A Personal Account of the Mt. Everest Disaster, 1997). Ο Anatoli διαφωνεί κι απαντά με νέο βιβλίο (The Climb, 1997). Τι συνέβη, πραγματικά, κει πάνω, στα εννιά χιλιάδες μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, κανείς δεν το γνωρίζει με βεβαιότητα. Γι΄αυτό και το φιλμ του Kormákur δε δίνει ξεκάθαρη απάντηση. Απεναντίας, ο δημιουργός του επιχειρεί να μας παρουσιάσει πολυάριθμες οπτικές, πρακτική που αποδυναμώνει την αφήγηση, προεκτακτικά και το ανθρώπινο δράμα.
Πάντως η IMAX θέα «από δω πάνω», στην άκρη της στρατόσφαιρας, παραμένει σαγηνευτική. Γι’ αυτό και μόνο, το Everest αποτελεί ένα θαυμαστό κινηματογραφικό κατόρθωμα.
Δείτε το αν σας άρεσαν
Gravity (2013): Υπαρξιακό μπαλέτο στο διάστημα για τους αστροναύτες των George Clooney και Sandra Bullock, στο θρίλερ επιστημονικής φαντασίας του Alfonso Cuarón που σάρωσε τα Όσκαρς.
Touching the Void (2003): Δυο άντρες ενάντια στο μένος πανύψηλης κορφής των περουβιανών Άνδεων, στο πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ του Kevin MacDonald.
127 Hours (2010): Η βασισμένη σε αληθινή ιστορία ταινία επιβίωσης του Βρετανού σκηνοθέτη Danny Boyle συναγωνίζεται το Saw για το έπαθλο του πιο δραματικού «αυτοακρωτηριασμού» άκρου στον κινηματογράφο! Υποψήφιο για έξι Όσκαρς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου