Κρήτη, λίγο πριν ριζώσει στην Παλαιά Κοκκινιά του Πειραιά.
Το ποδόσφαιρο ήταν η διαφυγή του από τη σκληρή καθημερινότητα και την προσπάθεια του ίδιου και της οικογένειάς του για επιβίωση.
Είχε περάσει ο δύσκολος χειμώνας της μεγάλης πείνας του ’41 και είχε αρχίσει να αναπτύσσεται στοιχειωδώς μια αθλητική δραστηριότητα. Ο ίδιος είχε ταλέντο στη μπάλα και αυτό φάνηκε στην ομάδα της Κοκκινιάς, όπου πρωτοφόρεσε ποδοσφαιρικό φανελάκι και σορτς. “Ο βασιλιάς του ξερού”, τον αποκαλούσαν. Το όνομά του, Νίκος Γόδας. Πιστεύω πως αξίζει να σας πω την ιστορία του. Λίγοι άνθρωποι έχουν τόσο θάρρος. Ως το τέλος. Ως το ύστατο τικ της καρδιάς.
Εν μέσω του πολέμου, ο Γόδας πραγματοποιεί το παιδικό του όνειρο, που δεν ήταν άλλο να φορέσει την ερυθρόλευκη ριγωτή φανέλα του κοσμαγάπητου και λατρεμένου Ολυμπιακού που εξελίχθηκε σε μία από τις δύο μεγάλες αγάπες της ζωής του. Το 1942 είναι πλέον βασικός μεσοεπιθετικός του και σκοράρει στην νίκη με 4-0 κατά του Εθνικού, ενώ το ίδιο κάνει και κατά του Απόλλωνα. Τον Μάιο του 1943 ξεκινά βασικός στην ενδεκάδα του Ολυμπιακού, στον τελικό του τουρνουά που διοργανώνει ο Δήμος Πειραιά με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους είναι πρωταγωνιστής στον τελικό αγώνα του Κυπέλλου Χριστουγέννων, όταν ο Ολυμπιακός κερδίζει τον Παναθηναϊκό με 5-2.
Το ελληνικό ποδόσφαιρο κατά τη διάρκεια της κατοχής
Το πρωτάθλημα της περιόδου 1940-41 διεκόπη στις 28/10 του ’40. Όπως είναι λογικό κάθε αθλητική δραστηριότητα σταμάτησε και τα περισσότερα γήπεδα χρησιμοποιούνταν ως νοσοκομεία ή αποθήκες. Οι περισσότερες ομάδες ανέστειλαν τη λειτουργία τους και περιορίστηκαν στο να δίνουν φιλικά ματς με τις δυνάμεις των στρατευμάτων κατοχής.
Το πρωτάθλημα είχε ξεκινήσει στις 6 Οκτωβρίου 1940 και γινόταν σε τρεις ομίλους, των Ενώσεων Αθήνας, Πειραιά και Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη). Στην Αθήνα, η ΑΕΚ έκανε 3 νίκες, όσες και ο Απόλλων, αλλά δεν πρόλαβαν να παίξουν μεταξύ τους. Ο Παναθηναϊκός είχε 1 νίκη με Ατρόμητο, 1 ισοπαλία με τον Αστέρα και 1 ήττα από τον Αθηναϊκό. Στον Πειραιά, ο Ολυμπιακός κέρδισε εύκολα τον Κεραμεικό 7-0, τον Εθνικό 2-0 και το Θησέα 4-0. Αυτά τα δύο πρωταθλήματα σταμάτησαν ουσιαστικά στις 20 Οκτωβρίου του 1940, αφού μια βδομάδα μετά αγωνίστηκαν οι μικτές της Αθήνας και του Πειραιά. Στη Θεσσαλονίκη έπαιξαν και στις 26/10, με τον Ηρακλή να κερδίζει 1-0 το Μέγα Αλέξανδρο και τον Άρη να επικρατεί 4-0 της ΜΕΝΤ. Άρης και ΠΑΟΚ είχαν από 2 νίκες και 1 ισοπαλία, το μεταξύ τους 2-2 στις 13/10/1940.
Το τουρνουά των πόλεων είχε ξεκινήσει στις 16 Ιουνίου 1940 με την Ξάνθη να κερδίζει 3-2 την Καβάλα. Τον Ιούλιο του 1940 στη Θεσσαλονίκη και το Σεπτέμβριο του 1940 στην Αθήνα, έγιναν τα κύπελλα Στρατού Ξηράς και Αεροπορίας, αντίστοιχα, για να επιλεχθούν άτομα για τον ελληνικό στρατό, κάτι λογικό αφού ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος είχε ήδη ξεκινήσει στην Ευρώπη και όλοι περίμεναν να χτυπήσει και τη δική μας πόρτα. Στο πρώτο τουρνουά, ο ΠΑΟΚ νίκησε 2-1 τον Άρη και 2-0 τον Ηρακλή που με τη σειρά του επικράτησε 2-1 του Άρη. Στο δεύτερο επικράτησε ο Παναθηναϊκός νικώντας 1-0 την ΑΕΚ στον ημιτελικό και 3-1 τον Εθνικό στον τελικό (στον άλλον ημιτελικό: Εθνικός-Ολυμπιακός 4-3)
Στις 5 Ιανουάριου του 1941 στο γήπεδο της Λεωφόρου (που παρεμπιπτόντως είχε ήδη αποκτήσει προβολείς εξ Ηνωμένων Πολιτειών, πράγμα πρωτοπόρο για την εποχή) μια ομάδα επίλεκτων της Αθήνας κέρδισε με 4-2 του επίλεκτους του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος που βρισκόταν στην Ελλάδα, ενώ στις 9 Μαρτίου του 1941 πάλι οι επίλεκτοι της Αθήνας κέρδισαν στη Λεωφόρο με 6-2 τους επίλεκτους της Βρετανικής Αεροπορίας. Το πρώτο παιχνίδι το παρακολούθησαν 18 χιλιάδες θεατές και το δεύτερο 15 χιλιάδες.
Η χρονιά 1941-1942 είναι εκείνη με τη λιγότερη αγωνιστική δράση μέσα στα χρόνια της Κατοχής. Σήμερα γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι διοργανώθηκαν δύο αγώνες. Ο ένας ήταν ανάμεσα στον Ολυμπιακό Πειραιώς και τον Εθνικό Πειραιώς με αποτέλεσμα 4-0 υπέρ του πρώτου στον οποίο μάλιστα σκόραρε και ο Νίκος Γόδας. Ο άλλος δεν έγινε ποτέ. Έγραψε όμως τη δικιά του ιστορία και μετατράπηκε σε μια πράξη αντίδρασης του λαού.
Λοχαγός του ΕΛΑΣ
Την ίδια περίοδο ο Νίκος Γόδας, μέλος ήδη του ΚΚΕ, συμμετέχει στην Εθνική Αντίσταση ως μαχητής του 5ου Λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά, δίνοντας το παρόν στους αγώνες για την απελευθέρωση. Ο Νίκος Γόδας, το 1944, λοχαγός πλέον του ΕΛΑΣ πολέμησε τους Γερμανούς και τους έλληνες συνεργάτες τους επικεφαλής του λόχου του στη μάχη της 7ης Μαρτίου στην Κοκκινιά. Συγκεκριμένα, από τις 4 έως τις 8 Μάρτη 1944, η Κοκκινιά έζησε μια από τις πιο τραγικές ημέρες της ιστορίας της, γινόμενη στόχος μεγάλων εχθρικών δυνάμεων. Δυνάμεων που αποτελούνταν από ναζί, χωροφύλακες, ταγματασφαλίτες, που είχαν συγκροτηθεί από την δωσίλογη Κυβέρνηση του Ι. Ράλλη και εξοπλιστεί από τους Γερμανούς καθώς και από τσολιάδες του Ι. Πλυντζανόπουλου, του Γ. Σγούρου, του Γκίνου και του επικεφαλή του μηχανοκίνητου τμήματος της Αστυνομίας Ν. Μπουραντά.
Ο Γόδας θα λάβει επίσης μέρος σε μάχες στον Πειραιά και στο Πέραμα, όπως και στην κρίσιμη επιχείρηση για την προστασία της Ηλεκτρικής Εταιρείας (ΠΑΟΥΕΡ, η σημερινή ΔΕΗ Κερατσινίου) από γερμανικό σαμποτάζ, κατά την εκκένωση Αθήνας και Πειραιά από τις κατοχικές δυνάμεις. Συγκεκριμένα στις 12 Οκτωβρίου 1944 οι 60 Γερμανοί φρουροί του εργοστασίου της Ηλεκτρικής προχώρησαν σε διαπραγματεύσεις με στελέχη του ΕΛΑΣ και την εργοστασιακή επιτροπή του ΕΑΜ. Η συμφωνία ήταν να μη πραγματοποιηθεί επίθεση του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών, με αντάλλαγμα τη μη καταστροφή των υποδομών του εργοστασίου καθώς και την απελευθέρωση των εγκλωβισμένων Ελλήνων εργατών από τους υποχωρούντες Γερμανούς. Οι Γερμανοί φρουροί όντως υποχώρησαν χωρίς να χτυπηθούν και ο ΕΛΑΣ ανέπτυξε φρουρά γύρω από το εργοστάσιο. Όμως την επομένη μέρα οι Γερμανοί κατέστρεψαν εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων της Shell στο Πέραμα ενώ η φρουρά των 60 Γερμανών της Ηλεκτρικής επέστρεφε για να καταστρέψει το εργοστάσιο. 4 Λόχοι του Ι/6 Τάγματος του ΕΛΑΣ Πειραιά κινήθηκαν εναντίον των Γερμανών ενώ ομάδες ένοπλων πολιτών του ΕΑΜ έκοβαν τηλεφωνικούς στύλους. Σε βοήθεια των μαχητών του ΕΛΑΣ ήρθαν οπλισμένοι εργάτες του εργοστασίου της Ηλεκτρικής υπό τον μηχανικό υπηρεσίας Βενιζέλο Αποστολίδη. Οι Γερμανοί εγκλωβίστηκαν σε κλοιό έξω από το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής. Ομάδα αστυφυλάκων υπό τον ταξίαρχο Παυσανία Κατσώτα κινήθηκε προς το Κερατσίνι προς βοήθεια των Ελλήνων αντιστασιακών, ενώ και το ΙΙ/6 Τάγμα Κοκκινιάς του ΕΛΑΣ κάλυπτε τα νώτα των αμυνομένων στη περιοχή μεταξύ Νίκαιας και Αιγάλεω.
Μετά από πέντε ώρες μάχης οι Γερμανοί νικήθηκαν, με απώλειες 11 νεκρούς, 21 τραυματίες και 24 αιχμαλώτους. Χάρη στη μάχη σώθηκε ο ηλεκτροφωτισμός της πρωτεύουσας.
Ο αγώνας που μετατράπηκε σε αντικατοχική διαδήλωση
Ήδη από τις αρχές του 1942 οι αθλητές του στίβου οργανώθηκαν στην ‘Ενωση Ελλήνων Αθλητών με σκοπό να διατηρήσουν μέσα στις συνθήκες τις εποχής μια υποτυπώδη έστω αθλητική δραστηριότητα και παράλληλα να ενισχύσουν τους συναθλητές τους που βρίσκονταν σε δύσκολη θέση λόγω ασθενειών ή της περίφημης κατοχικής πείνας. Σύντομα στην ‘Ενωση προσχώρησαν και αθλητές άλλων αθλημάτων, μαζικά μάλιστα οι ποδοσφαιριστές. Η ένωση οργάνωσε στο γήπεδο της Λεωφόρου ένα φιλικό παιχνίδι ανάμεσα στον ΠΑΟ και την ΑΕΚ. Οι αντίπαλοι θα έπαιζαν πλήρεις και το γεγονός απετέλεσε όαση σε μια χρονιά που κάθε σχεδόν αθλητική δραστηριότητα είχε σταματήσει. Φυσικά η προσέλευση του κόσμου ήταν τεράστια και το ενδιαφέρον μεγάλο. Πολλοί θεατές δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στο γήπεδο καθώς τα 15 χιλιάδες εισιτήρια που είχαν εκδοθεί έγιναν ανάρπαστα.
Να πώς αφηγείται ο αρχηγός της ΑΕΚ, ο Κλεάνθης Μαρόπουλος τα συμβάντα:
«Αποφασίσαμε να γίνει αυτός ο αγώνας από τη μια για να μαζικοποιήσουμε την Ενωση Ελλήνων Αθλητών κι από την άλλη για να ενισχύσουμε με τις εισπράξεις τούς φυματικούς συναθλητές μας που έλιωναν στο Νοσοκομείο «Σωτηρία». O κόσμος, που είχε χρόνια να δει ποδόσφαιρο, γέμισε ασφυκτικά το γήπεδο της Λεωφόρου. Πάνω από 15.000 ήταν μέσα στο γήπεδο, ενώ πολλοί έμειναν απ’ έξω. Οι δύο ομάδες θα έπαιζαν με πλήρεις συνθέσεις. Λίγο πριν τον αγώνα, όπως είχαμε συμφωνήσει, φτιάξαμε μια επιτροπή από ποδοσφαιριστές και πήγαμε στο γραφείο του Απόστολο Νικολαΐδη, του πρόεδρου του ΠΑΟ. Στην επιτροπή ήταν ο Κρητικός από τον Παναθηναϊκό, ο Τζανετής κι εγώ. Ζητήσαμε από τον Νικολαΐδη να μας δώσει ένα μέρος από τις εισπράξεις, για να ενισχύσουμε τους φυματικούς. Μας απάντησε ότι δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει κάτι τέτοιο και μάλιστα μας ανακοίνωσε ότι διαιτητής στον αγώνα θα έπαιζε ένας Αυστριακός, αξιωματικός των δυνάμεων Κατοχής. Μετά από την απάντηση εκείνη,εμείς αποφασίσαμε να μην παίξουμε. Αν το κάναμε, θα ήταν σαν να συμφωνούσαμε με τους κατακτητές.
Βγήκαμε στον αγωνιστικό χώρο και οι δύο ομάδες μαζί, χαιρετίσαμε τους φιλάθλους, κι αντί ν’ αρχίσουμε τον αγώνα, ανεβήκαμε στις εξέδρες κι αρχίσαμε να εξηγούμε στον κόσμο τι ακριβώς είχε γίνει. Ο κόσμος δέχτηκε τις εξηγήσεις μας. Αυτό που επακολούθησε δεν μπορούσαμε να το φανταστούμε. Αγανακτισμένοι οι φίλαθλοι όρμησαν στον αγωνιστικό χώρο και κυριολεκτικά δεν άφησαν τίποτε όρθιο. Οι ξύλινες εξέδρες ξηλώθηκαν, τα δοκάρια ξεριζώθηκαν, συνθήματα υπέρ των ποδοσφαιριστών και κατά του Απόστολου Νικολαΐδη αλλά και της διοίκησης του ΠΑΟ ακούγονταν. Τα επεισόδια πήραν έκταση και γρήγορα σχηματίστηκε αντιφασιστική διαδήλωση, που έφτασε μέχρι την Ομόνοια. Οι φίλαθλοι-διαδηλωτές διαλύθηκαν μόνο με την εμφάνιση των γερμανικών δυνάμεων Κατοχής…»
Ετσι, από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα που ποτέ δεν έγινε, γεννήθηκε μια από τις πρώτες (αν όχι η πρώτη) αντικατοχικές διαδηλώσεις στην Ελλάδα. Πολλοί λένε πως ήταν ο πρόεδρος του ΠΑΟ που αρνήθηκε την απόδοσης μέρους των εσόδων του αγώνα στους ασθενείς αθλητές του Νοσοκομείου «Σωτηρία». Υπογραμμίζουν μάλιστα πως η διαδήλωση έγινε όχι μόνο εναντίον των κατακτητών, αλλά και εναντίον εκείνου. Η ιστορία αποσιωπήθηκε. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που από τις περιγραφές του αρχηγού της ΑΕΚ έχει αφαιρεθεί εσκεμμένα το κομμάτι που αφορά στις διαμαρτυρίες του κόσμου εις βάρος του προέδρου των πρασίνων.
Πρωτάθλημα στα χρόνια της Κατοχής
Από τη χρονιά 1942-1943 η Ενωση Ελλήνων Αθλητών οργανώθηκε καλύτερα και οι ποδοσφαιρικές εκδηλώσεις που έγιναν με πρωτοβουλία της είναι πολύ πιο συστηματικές. Μια πρώτη προσπάθεια έχουμε με την οργάνωση ενός μικρού πρωταθλήματος από την Ένωση. Γνωρίζουμε μόνο λίγα από τα αποτελέσματα εκείνου του τουρνουά. Αυτά της ΑΕΚ, που κέρδισε με 3-1 την Προοδευτική, με 2-1 τον Απόλλωνα και με 4-1 τον Παναθηναϊκό, ενώ έχασε με 2-1 από τον Ολυμπιακό. Πάντως κι αυτή η διοργάνωση δεν τελείωσε ποτέ. Το ζήτημα ήταν πως η αυτοοργάνωση των ποδοσφαιριστών δεν άρεσε καθόλου στην Ομοσπονδία. Στην πραγματικότητα βλέπουμε πως και στο ποδόσφαιρο επαναλαμβάνεται ένα σχήμα πολύ συχνό στα χρόνια της Κατοχής. Νέες δομές δημιουργούνται σε κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, ακόμα και στρατιωτικό επίπεδο. Είναι δομές που εν πολλοίς προέρχονται από τη βάση και καλύπτουν το κενό που με την κατοχική λαίλαπα είχαν μείνει κενό από τους κρατικούς ή ημικρατικούς φορείς που λειτουργούσαν πριν τον πόλεμο. Όταν τα πράγματα επανέρχονται σε μια νέα ομαλότητα, έστω και στην έκτακτη ομαλότητα της Κατοχής, οι παλαιότεροι φορείς επιδιώκουν να ανακτήσουν την εξουσία που έχασαν, σε συνεργασία μάλιστα με τις αρχές κατοχής. Ετσι η διαμάχη ανάμεσα στο παλιό και το νέο παίρνει και πολιτικό χαρακτήρα. Αυτό γίνεται και με τη σύγκρουση της Ενωσης Ελλήνων Αθλητών με την ΕΠΟ. Το αποτέλεσμα είναι να διακοπούν οι αγώνες του συγκεκριμένου τουρνουά και να ξεκινήσει ένα νέο, υπό την αιγίδα της ΕΠΟ αυτή τη φορά, που πάντως δεν θα έχει καλύτερη τύχη καθώς θα διακοπεί επίσης πριν φτάσει στο τέλος του. Συμμετείχαν σίγουρα η ΑΕΚ, ο Αρίωνας, το Παγκράτι, ο Εθνικός Πειραιώς, η Αμυνα, ο Αστέρας, ο Ατρόμητος και ο Θησέας.
Βασικός στους αγώνες του Ολυμπιακού, ο Γόδας τα χρόνια εκείνα, “βασικός” και στον αγώνα για τη λευτεριά εναντίον των Γερμανών. Τον Δεκέμβρη του 1944 ο εχθρός έχει αλλάξει και ο Γόδας πλέον πολεμά τους Άγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά.
Αρχές του 1945, παθαίνει πνευμονία και επιστρέφει από το Βελούχι (όπου είχε αποσπαστεί) στην Αθήνα. Τον “κάρφωσαν”. Συνελήφθη και οδηγείται στις φυλακές της Αίγινας. Το σώμα του ήταν φυλακισμένο, όχι όμως και το πνεύμα του: Η μάχη, ο αγώνας, η μπάλα, ο Ολυμπιακός, ήταν φλόγες που έκαιγαν μέσα του. Ακόμα στην Αίγινα έπαιζε ποδόσφαιρο στην ομάδα που είχε δημιουργηθεί από τους φυλακισμένους. Κατόπιν οδηγείται στην απομόνωση των φυλακών της Κέρκυρας. Ο Γόδας μαζί με τα άλλα Πειραιωτάκια, τον Λούβαρη και τον Κουφαδάκη, ακόμα και λίγο πριν το απόσπασμα, σχεδιάζουν πώς θα στήσουν την ομάδα όταν βγουν από τη φυλακή. Η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη… Στις 13 Ιουλίου του 1945, ο Νίκος Γόδας και άλλοι 10 συναγωνιστές του, καταδικάζονται σε θάνατο. Η εκτέλεση του όμως θα γίνει τρία χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το ξημέρωμα της 19ης Νοεμβρίου του 1948…
Η εκτέλεση
Στο κελί κάνει αφόρητο κρύο. Ο βοριάς περονιάζει. Στο βάθος της αυλής, βλέπει ένα δέντρο. Ψηλό, περήφανο, μοιάζει άνθρωπος. Εστιάζει το βλέμμα του για ώρα. Ωραίο, δέντρο, μόνο, ελεύθερο, με τα κλαδιά του να απλώνονται και τα φύλλα να κυματίζουν στον αέρα. Ξαφνικά, από το βάθος του διαδρόμους ακούγεται η φωνή του αγρυπνητή:
“Έρχονται, σύντροφοι, ετοιμαστείτε”. Τα χωνιά είναι έτοιμα από νωρίς. Ακούει τα βήματα του φύλακα. Η πόρτα ανοίγει. “Γόδας! Σε θέλουν στη διεύθυνση”. Η ώρα έχει φτάσει. Βγάζει την ερυθρόλευκη φανέλα από το καρφί και ακολουθεί τον φύλακα στο γραφείο. Ο διευθυντής κρατάει ένα στυλό, έχει μπροστά του ένα χαρτί, ένα χαρτί που το ξέρει καλά. “Τελευταία σου ευκαιρία ποδοσφαιριστή. Υπογράφεις;” Ούτε καταδέχεται να απαντήσει. “Καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό;” “Ναι”. “Αγύριστο κεφάλι είσαι. Έχεις καμιά τελευταία επιθυμία;”
Ο Νίκος ζητάει να του δώσουν το άσπρο σορτσάκι, που του ‘χαν κρατημένο. Δίνει κι ένα σημείωμα για τους συγγενείς του. “Θέλω να ζήσετε καλά. Πεθαίνω για την πατρίδα και τα ιδανικά μου. Αν κάνετε γιο, να του δώσετε το όνομά μου”. Βάζει την ερυθρόλευκη φανέλα, κι έτσι ντυμένος με τη στολή της ομάδας που τόσο είχε αγαπήσει, ακολουθεί τους αστυφύλακες στην έξοδο. Με το που τον βλέπουν να βαδίζει στο διάδρομο, οι συγκρατούμενοί του αρχίζουν να φωνάζουν με τα χωνιά το σύνθημα που συνόδευε κάθε εκτέλεση: “Κερκυραϊκέ λαέ, σήμερα πάλι παίρνουν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για εκτέλεση”. Σαν χορός αρχαίας τραγωδίας.
“Νενικήκαμεν! Ζήτω οι Ολυμπιονίκες του Σοσιαλισμού. Γεια σας συναθλητές μου”, ήταν τελευταία λόγια του φεύγοντας από τη φυλακή, όπως τα διασώζει ο συγκρατούμενός του εκείνα τα χρόνια, Σταμάτης Σκούρτης. Ο Νίκος περνάει την έξοδο της φυλακής ντυμένος με την εμφάνιση του Ολυμπιακού, σαν να βγαίνει στο γήπεδο. Τον μεταφέρουν στο Λαζαρέτο, ένα νησάκι έξω από το λιμάνι. Σε λίγη ώρα ο παίκτης του Θρύλου βρίσκεται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ενώ ο ήλιος μόλις είχε κάνει δειλά την εμφάνισή του πίσω από τα βουνά. Το απόσπασμα στη θέση του. Ο Νίκος φωνάζει: “Mε δολοφονείτε με τη φανέλα του Ολυμπιακού! Μη μου δέσετε τα μάτια για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου πριν από τη χαριστική βολή”.
Ο αξιωματικός σηκώνει το χέρι. Οι στρατιώτες έχουν απέναντί τους έναν συμπατριώτη τους, έναν συνομήλικο νεαρό αθλητή. Κάποιοι τρέμουν λίγο. Η διαταγή: “Πυρ!”. Το κόκκινο απλώνεται στο κόκκινο. Ο Νίκος φεύγει, ψηλά, για την τελευταία κεφαλιά. Νικητής!
Ο Νίκος Γόδας, εκτελέστηκε ως κομμουνιστής στις 19 Νοεμβρίου του 1948 στη νησίδα Λαζαρέτο της Κέρκυρας, φορώντας την εμφάνιση του Ολυμπιακού, την ερυθρόλευκη φανέλα και το λευκό σορτσάκι…
πηγη
Εν μέσω του πολέμου, ο Γόδας πραγματοποιεί το παιδικό του όνειρο, που δεν ήταν άλλο να φορέσει την ερυθρόλευκη ριγωτή φανέλα του κοσμαγάπητου και λατρεμένου Ολυμπιακού που εξελίχθηκε σε μία από τις δύο μεγάλες αγάπες της ζωής του. Το 1942 είναι πλέον βασικός μεσοεπιθετικός του και σκοράρει στην νίκη με 4-0 κατά του Εθνικού, ενώ το ίδιο κάνει και κατά του Απόλλωνα. Τον Μάιο του 1943 ξεκινά βασικός στην ενδεκάδα του Ολυμπιακού, στον τελικό του τουρνουά που διοργανώνει ο Δήμος Πειραιά με αντίπαλο τον Παναθηναϊκό. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους είναι πρωταγωνιστής στον τελικό αγώνα του Κυπέλλου Χριστουγέννων, όταν ο Ολυμπιακός κερδίζει τον Παναθηναϊκό με 5-2.
Το ελληνικό ποδόσφαιρο κατά τη διάρκεια της κατοχής
Το πρωτάθλημα της περιόδου 1940-41 διεκόπη στις 28/10 του ’40. Όπως είναι λογικό κάθε αθλητική δραστηριότητα σταμάτησε και τα περισσότερα γήπεδα χρησιμοποιούνταν ως νοσοκομεία ή αποθήκες. Οι περισσότερες ομάδες ανέστειλαν τη λειτουργία τους και περιορίστηκαν στο να δίνουν φιλικά ματς με τις δυνάμεις των στρατευμάτων κατοχής.
Το πρωτάθλημα είχε ξεκινήσει στις 6 Οκτωβρίου 1940 και γινόταν σε τρεις ομίλους, των Ενώσεων Αθήνας, Πειραιά και Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη). Στην Αθήνα, η ΑΕΚ έκανε 3 νίκες, όσες και ο Απόλλων, αλλά δεν πρόλαβαν να παίξουν μεταξύ τους. Ο Παναθηναϊκός είχε 1 νίκη με Ατρόμητο, 1 ισοπαλία με τον Αστέρα και 1 ήττα από τον Αθηναϊκό. Στον Πειραιά, ο Ολυμπιακός κέρδισε εύκολα τον Κεραμεικό 7-0, τον Εθνικό 2-0 και το Θησέα 4-0. Αυτά τα δύο πρωταθλήματα σταμάτησαν ουσιαστικά στις 20 Οκτωβρίου του 1940, αφού μια βδομάδα μετά αγωνίστηκαν οι μικτές της Αθήνας και του Πειραιά. Στη Θεσσαλονίκη έπαιξαν και στις 26/10, με τον Ηρακλή να κερδίζει 1-0 το Μέγα Αλέξανδρο και τον Άρη να επικρατεί 4-0 της ΜΕΝΤ. Άρης και ΠΑΟΚ είχαν από 2 νίκες και 1 ισοπαλία, το μεταξύ τους 2-2 στις 13/10/1940.
Το τουρνουά των πόλεων είχε ξεκινήσει στις 16 Ιουνίου 1940 με την Ξάνθη να κερδίζει 3-2 την Καβάλα. Τον Ιούλιο του 1940 στη Θεσσαλονίκη και το Σεπτέμβριο του 1940 στην Αθήνα, έγιναν τα κύπελλα Στρατού Ξηράς και Αεροπορίας, αντίστοιχα, για να επιλεχθούν άτομα για τον ελληνικό στρατό, κάτι λογικό αφού ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος είχε ήδη ξεκινήσει στην Ευρώπη και όλοι περίμεναν να χτυπήσει και τη δική μας πόρτα. Στο πρώτο τουρνουά, ο ΠΑΟΚ νίκησε 2-1 τον Άρη και 2-0 τον Ηρακλή που με τη σειρά του επικράτησε 2-1 του Άρη. Στο δεύτερο επικράτησε ο Παναθηναϊκός νικώντας 1-0 την ΑΕΚ στον ημιτελικό και 3-1 τον Εθνικό στον τελικό (στον άλλον ημιτελικό: Εθνικός-Ολυμπιακός 4-3)
Στις 5 Ιανουάριου του 1941 στο γήπεδο της Λεωφόρου (που παρεμπιπτόντως είχε ήδη αποκτήσει προβολείς εξ Ηνωμένων Πολιτειών, πράγμα πρωτοπόρο για την εποχή) μια ομάδα επίλεκτων της Αθήνας κέρδισε με 4-2 του επίλεκτους του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος που βρισκόταν στην Ελλάδα, ενώ στις 9 Μαρτίου του 1941 πάλι οι επίλεκτοι της Αθήνας κέρδισαν στη Λεωφόρο με 6-2 τους επίλεκτους της Βρετανικής Αεροπορίας. Το πρώτο παιχνίδι το παρακολούθησαν 18 χιλιάδες θεατές και το δεύτερο 15 χιλιάδες.
Η χρονιά 1941-1942 είναι εκείνη με τη λιγότερη αγωνιστική δράση μέσα στα χρόνια της Κατοχής. Σήμερα γνωρίζουμε με βεβαιότητα ότι διοργανώθηκαν δύο αγώνες. Ο ένας ήταν ανάμεσα στον Ολυμπιακό Πειραιώς και τον Εθνικό Πειραιώς με αποτέλεσμα 4-0 υπέρ του πρώτου στον οποίο μάλιστα σκόραρε και ο Νίκος Γόδας. Ο άλλος δεν έγινε ποτέ. Έγραψε όμως τη δικιά του ιστορία και μετατράπηκε σε μια πράξη αντίδρασης του λαού.
Λοχαγός του ΕΛΑΣ
Την ίδια περίοδο ο Νίκος Γόδας, μέλος ήδη του ΚΚΕ, συμμετέχει στην Εθνική Αντίσταση ως μαχητής του 5ου Λόχου του ΕΛΑΣ στην Κοκκινιά, δίνοντας το παρόν στους αγώνες για την απελευθέρωση. Ο Νίκος Γόδας, το 1944, λοχαγός πλέον του ΕΛΑΣ πολέμησε τους Γερμανούς και τους έλληνες συνεργάτες τους επικεφαλής του λόχου του στη μάχη της 7ης Μαρτίου στην Κοκκινιά. Συγκεκριμένα, από τις 4 έως τις 8 Μάρτη 1944, η Κοκκινιά έζησε μια από τις πιο τραγικές ημέρες της ιστορίας της, γινόμενη στόχος μεγάλων εχθρικών δυνάμεων. Δυνάμεων που αποτελούνταν από ναζί, χωροφύλακες, ταγματασφαλίτες, που είχαν συγκροτηθεί από την δωσίλογη Κυβέρνηση του Ι. Ράλλη και εξοπλιστεί από τους Γερμανούς καθώς και από τσολιάδες του Ι. Πλυντζανόπουλου, του Γ. Σγούρου, του Γκίνου και του επικεφαλή του μηχανοκίνητου τμήματος της Αστυνομίας Ν. Μπουραντά.
Ο Γόδας θα λάβει επίσης μέρος σε μάχες στον Πειραιά και στο Πέραμα, όπως και στην κρίσιμη επιχείρηση για την προστασία της Ηλεκτρικής Εταιρείας (ΠΑΟΥΕΡ, η σημερινή ΔΕΗ Κερατσινίου) από γερμανικό σαμποτάζ, κατά την εκκένωση Αθήνας και Πειραιά από τις κατοχικές δυνάμεις. Συγκεκριμένα στις 12 Οκτωβρίου 1944 οι 60 Γερμανοί φρουροί του εργοστασίου της Ηλεκτρικής προχώρησαν σε διαπραγματεύσεις με στελέχη του ΕΛΑΣ και την εργοστασιακή επιτροπή του ΕΑΜ. Η συμφωνία ήταν να μη πραγματοποιηθεί επίθεση του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών, με αντάλλαγμα τη μη καταστροφή των υποδομών του εργοστασίου καθώς και την απελευθέρωση των εγκλωβισμένων Ελλήνων εργατών από τους υποχωρούντες Γερμανούς. Οι Γερμανοί φρουροί όντως υποχώρησαν χωρίς να χτυπηθούν και ο ΕΛΑΣ ανέπτυξε φρουρά γύρω από το εργοστάσιο. Όμως την επομένη μέρα οι Γερμανοί κατέστρεψαν εγκαταστάσεις υγρών καυσίμων της Shell στο Πέραμα ενώ η φρουρά των 60 Γερμανών της Ηλεκτρικής επέστρεφε για να καταστρέψει το εργοστάσιο. 4 Λόχοι του Ι/6 Τάγματος του ΕΛΑΣ Πειραιά κινήθηκαν εναντίον των Γερμανών ενώ ομάδες ένοπλων πολιτών του ΕΑΜ έκοβαν τηλεφωνικούς στύλους. Σε βοήθεια των μαχητών του ΕΛΑΣ ήρθαν οπλισμένοι εργάτες του εργοστασίου της Ηλεκτρικής υπό τον μηχανικό υπηρεσίας Βενιζέλο Αποστολίδη. Οι Γερμανοί εγκλωβίστηκαν σε κλοιό έξω από το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής. Ομάδα αστυφυλάκων υπό τον ταξίαρχο Παυσανία Κατσώτα κινήθηκε προς το Κερατσίνι προς βοήθεια των Ελλήνων αντιστασιακών, ενώ και το ΙΙ/6 Τάγμα Κοκκινιάς του ΕΛΑΣ κάλυπτε τα νώτα των αμυνομένων στη περιοχή μεταξύ Νίκαιας και Αιγάλεω.
Μετά από πέντε ώρες μάχης οι Γερμανοί νικήθηκαν, με απώλειες 11 νεκρούς, 21 τραυματίες και 24 αιχμαλώτους. Χάρη στη μάχη σώθηκε ο ηλεκτροφωτισμός της πρωτεύουσας.
Ο αγώνας που μετατράπηκε σε αντικατοχική διαδήλωση
Ήδη από τις αρχές του 1942 οι αθλητές του στίβου οργανώθηκαν στην ‘Ενωση Ελλήνων Αθλητών με σκοπό να διατηρήσουν μέσα στις συνθήκες τις εποχής μια υποτυπώδη έστω αθλητική δραστηριότητα και παράλληλα να ενισχύσουν τους συναθλητές τους που βρίσκονταν σε δύσκολη θέση λόγω ασθενειών ή της περίφημης κατοχικής πείνας. Σύντομα στην ‘Ενωση προσχώρησαν και αθλητές άλλων αθλημάτων, μαζικά μάλιστα οι ποδοσφαιριστές. Η ένωση οργάνωσε στο γήπεδο της Λεωφόρου ένα φιλικό παιχνίδι ανάμεσα στον ΠΑΟ και την ΑΕΚ. Οι αντίπαλοι θα έπαιζαν πλήρεις και το γεγονός απετέλεσε όαση σε μια χρονιά που κάθε σχεδόν αθλητική δραστηριότητα είχε σταματήσει. Φυσικά η προσέλευση του κόσμου ήταν τεράστια και το ενδιαφέρον μεγάλο. Πολλοί θεατές δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν την είσοδό τους στο γήπεδο καθώς τα 15 χιλιάδες εισιτήρια που είχαν εκδοθεί έγιναν ανάρπαστα.
Να πώς αφηγείται ο αρχηγός της ΑΕΚ, ο Κλεάνθης Μαρόπουλος τα συμβάντα:
«Αποφασίσαμε να γίνει αυτός ο αγώνας από τη μια για να μαζικοποιήσουμε την Ενωση Ελλήνων Αθλητών κι από την άλλη για να ενισχύσουμε με τις εισπράξεις τούς φυματικούς συναθλητές μας που έλιωναν στο Νοσοκομείο «Σωτηρία». O κόσμος, που είχε χρόνια να δει ποδόσφαιρο, γέμισε ασφυκτικά το γήπεδο της Λεωφόρου. Πάνω από 15.000 ήταν μέσα στο γήπεδο, ενώ πολλοί έμειναν απ’ έξω. Οι δύο ομάδες θα έπαιζαν με πλήρεις συνθέσεις. Λίγο πριν τον αγώνα, όπως είχαμε συμφωνήσει, φτιάξαμε μια επιτροπή από ποδοσφαιριστές και πήγαμε στο γραφείο του Απόστολο Νικολαΐδη, του πρόεδρου του ΠΑΟ. Στην επιτροπή ήταν ο Κρητικός από τον Παναθηναϊκό, ο Τζανετής κι εγώ. Ζητήσαμε από τον Νικολαΐδη να μας δώσει ένα μέρος από τις εισπράξεις, για να ενισχύσουμε τους φυματικούς. Μας απάντησε ότι δεν ήταν διατεθειμένος να κάνει κάτι τέτοιο και μάλιστα μας ανακοίνωσε ότι διαιτητής στον αγώνα θα έπαιζε ένας Αυστριακός, αξιωματικός των δυνάμεων Κατοχής. Μετά από την απάντηση εκείνη,εμείς αποφασίσαμε να μην παίξουμε. Αν το κάναμε, θα ήταν σαν να συμφωνούσαμε με τους κατακτητές.
Βγήκαμε στον αγωνιστικό χώρο και οι δύο ομάδες μαζί, χαιρετίσαμε τους φιλάθλους, κι αντί ν’ αρχίσουμε τον αγώνα, ανεβήκαμε στις εξέδρες κι αρχίσαμε να εξηγούμε στον κόσμο τι ακριβώς είχε γίνει. Ο κόσμος δέχτηκε τις εξηγήσεις μας. Αυτό που επακολούθησε δεν μπορούσαμε να το φανταστούμε. Αγανακτισμένοι οι φίλαθλοι όρμησαν στον αγωνιστικό χώρο και κυριολεκτικά δεν άφησαν τίποτε όρθιο. Οι ξύλινες εξέδρες ξηλώθηκαν, τα δοκάρια ξεριζώθηκαν, συνθήματα υπέρ των ποδοσφαιριστών και κατά του Απόστολου Νικολαΐδη αλλά και της διοίκησης του ΠΑΟ ακούγονταν. Τα επεισόδια πήραν έκταση και γρήγορα σχηματίστηκε αντιφασιστική διαδήλωση, που έφτασε μέχρι την Ομόνοια. Οι φίλαθλοι-διαδηλωτές διαλύθηκαν μόνο με την εμφάνιση των γερμανικών δυνάμεων Κατοχής…»
Ετσι, από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα που ποτέ δεν έγινε, γεννήθηκε μια από τις πρώτες (αν όχι η πρώτη) αντικατοχικές διαδηλώσεις στην Ελλάδα. Πολλοί λένε πως ήταν ο πρόεδρος του ΠΑΟ που αρνήθηκε την απόδοσης μέρους των εσόδων του αγώνα στους ασθενείς αθλητές του Νοσοκομείου «Σωτηρία». Υπογραμμίζουν μάλιστα πως η διαδήλωση έγινε όχι μόνο εναντίον των κατακτητών, αλλά και εναντίον εκείνου. Η ιστορία αποσιωπήθηκε. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που από τις περιγραφές του αρχηγού της ΑΕΚ έχει αφαιρεθεί εσκεμμένα το κομμάτι που αφορά στις διαμαρτυρίες του κόσμου εις βάρος του προέδρου των πρασίνων.
Πρωτάθλημα στα χρόνια της Κατοχής
Από τη χρονιά 1942-1943 η Ενωση Ελλήνων Αθλητών οργανώθηκε καλύτερα και οι ποδοσφαιρικές εκδηλώσεις που έγιναν με πρωτοβουλία της είναι πολύ πιο συστηματικές. Μια πρώτη προσπάθεια έχουμε με την οργάνωση ενός μικρού πρωταθλήματος από την Ένωση. Γνωρίζουμε μόνο λίγα από τα αποτελέσματα εκείνου του τουρνουά. Αυτά της ΑΕΚ, που κέρδισε με 3-1 την Προοδευτική, με 2-1 τον Απόλλωνα και με 4-1 τον Παναθηναϊκό, ενώ έχασε με 2-1 από τον Ολυμπιακό. Πάντως κι αυτή η διοργάνωση δεν τελείωσε ποτέ. Το ζήτημα ήταν πως η αυτοοργάνωση των ποδοσφαιριστών δεν άρεσε καθόλου στην Ομοσπονδία. Στην πραγματικότητα βλέπουμε πως και στο ποδόσφαιρο επαναλαμβάνεται ένα σχήμα πολύ συχνό στα χρόνια της Κατοχής. Νέες δομές δημιουργούνται σε κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, ακόμα και στρατιωτικό επίπεδο. Είναι δομές που εν πολλοίς προέρχονται από τη βάση και καλύπτουν το κενό που με την κατοχική λαίλαπα είχαν μείνει κενό από τους κρατικούς ή ημικρατικούς φορείς που λειτουργούσαν πριν τον πόλεμο. Όταν τα πράγματα επανέρχονται σε μια νέα ομαλότητα, έστω και στην έκτακτη ομαλότητα της Κατοχής, οι παλαιότεροι φορείς επιδιώκουν να ανακτήσουν την εξουσία που έχασαν, σε συνεργασία μάλιστα με τις αρχές κατοχής. Ετσι η διαμάχη ανάμεσα στο παλιό και το νέο παίρνει και πολιτικό χαρακτήρα. Αυτό γίνεται και με τη σύγκρουση της Ενωσης Ελλήνων Αθλητών με την ΕΠΟ. Το αποτέλεσμα είναι να διακοπούν οι αγώνες του συγκεκριμένου τουρνουά και να ξεκινήσει ένα νέο, υπό την αιγίδα της ΕΠΟ αυτή τη φορά, που πάντως δεν θα έχει καλύτερη τύχη καθώς θα διακοπεί επίσης πριν φτάσει στο τέλος του. Συμμετείχαν σίγουρα η ΑΕΚ, ο Αρίωνας, το Παγκράτι, ο Εθνικός Πειραιώς, η Αμυνα, ο Αστέρας, ο Ατρόμητος και ο Θησέας.
Βασικός στους αγώνες του Ολυμπιακού, ο Γόδας τα χρόνια εκείνα, “βασικός” και στον αγώνα για τη λευτεριά εναντίον των Γερμανών. Τον Δεκέμβρη του 1944 ο εχθρός έχει αλλάξει και ο Γόδας πλέον πολεμά τους Άγγλους στο νεκροταφείο της Ανάστασης στον Πειραιά.
Αρχές του 1945, παθαίνει πνευμονία και επιστρέφει από το Βελούχι (όπου είχε αποσπαστεί) στην Αθήνα. Τον “κάρφωσαν”. Συνελήφθη και οδηγείται στις φυλακές της Αίγινας. Το σώμα του ήταν φυλακισμένο, όχι όμως και το πνεύμα του: Η μάχη, ο αγώνας, η μπάλα, ο Ολυμπιακός, ήταν φλόγες που έκαιγαν μέσα του. Ακόμα στην Αίγινα έπαιζε ποδόσφαιρο στην ομάδα που είχε δημιουργηθεί από τους φυλακισμένους. Κατόπιν οδηγείται στην απομόνωση των φυλακών της Κέρκυρας. Ο Γόδας μαζί με τα άλλα Πειραιωτάκια, τον Λούβαρη και τον Κουφαδάκη, ακόμα και λίγο πριν το απόσπασμα, σχεδιάζουν πώς θα στήσουν την ομάδα όταν βγουν από τη φυλακή. Η μοίρα του είναι προδιαγεγραμμένη… Στις 13 Ιουλίου του 1945, ο Νίκος Γόδας και άλλοι 10 συναγωνιστές του, καταδικάζονται σε θάνατο. Η εκτέλεση του όμως θα γίνει τρία χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το ξημέρωμα της 19ης Νοεμβρίου του 1948…
Η εκτέλεση
Στο κελί κάνει αφόρητο κρύο. Ο βοριάς περονιάζει. Στο βάθος της αυλής, βλέπει ένα δέντρο. Ψηλό, περήφανο, μοιάζει άνθρωπος. Εστιάζει το βλέμμα του για ώρα. Ωραίο, δέντρο, μόνο, ελεύθερο, με τα κλαδιά του να απλώνονται και τα φύλλα να κυματίζουν στον αέρα. Ξαφνικά, από το βάθος του διαδρόμους ακούγεται η φωνή του αγρυπνητή:
“Έρχονται, σύντροφοι, ετοιμαστείτε”. Τα χωνιά είναι έτοιμα από νωρίς. Ακούει τα βήματα του φύλακα. Η πόρτα ανοίγει. “Γόδας! Σε θέλουν στη διεύθυνση”. Η ώρα έχει φτάσει. Βγάζει την ερυθρόλευκη φανέλα από το καρφί και ακολουθεί τον φύλακα στο γραφείο. Ο διευθυντής κρατάει ένα στυλό, έχει μπροστά του ένα χαρτί, ένα χαρτί που το ξέρει καλά. “Τελευταία σου ευκαιρία ποδοσφαιριστή. Υπογράφεις;” Ούτε καταδέχεται να απαντήσει. “Καταλαβαίνεις τι σημαίνει αυτό;” “Ναι”. “Αγύριστο κεφάλι είσαι. Έχεις καμιά τελευταία επιθυμία;”
Ο Νίκος ζητάει να του δώσουν το άσπρο σορτσάκι, που του ‘χαν κρατημένο. Δίνει κι ένα σημείωμα για τους συγγενείς του. “Θέλω να ζήσετε καλά. Πεθαίνω για την πατρίδα και τα ιδανικά μου. Αν κάνετε γιο, να του δώσετε το όνομά μου”. Βάζει την ερυθρόλευκη φανέλα, κι έτσι ντυμένος με τη στολή της ομάδας που τόσο είχε αγαπήσει, ακολουθεί τους αστυφύλακες στην έξοδο. Με το που τον βλέπουν να βαδίζει στο διάδρομο, οι συγκρατούμενοί του αρχίζουν να φωνάζουν με τα χωνιά το σύνθημα που συνόδευε κάθε εκτέλεση: “Κερκυραϊκέ λαέ, σήμερα πάλι παίρνουν αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για εκτέλεση”. Σαν χορός αρχαίας τραγωδίας.
“Νενικήκαμεν! Ζήτω οι Ολυμπιονίκες του Σοσιαλισμού. Γεια σας συναθλητές μου”, ήταν τελευταία λόγια του φεύγοντας από τη φυλακή, όπως τα διασώζει ο συγκρατούμενός του εκείνα τα χρόνια, Σταμάτης Σκούρτης. Ο Νίκος περνάει την έξοδο της φυλακής ντυμένος με την εμφάνιση του Ολυμπιακού, σαν να βγαίνει στο γήπεδο. Τον μεταφέρουν στο Λαζαρέτο, ένα νησάκι έξω από το λιμάνι. Σε λίγη ώρα ο παίκτης του Θρύλου βρίσκεται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, ενώ ο ήλιος μόλις είχε κάνει δειλά την εμφάνισή του πίσω από τα βουνά. Το απόσπασμα στη θέση του. Ο Νίκος φωνάζει: “Mε δολοφονείτε με τη φανέλα του Ολυμπιακού! Μη μου δέσετε τα μάτια για να βλέπω τα χρώματα της ομάδας μου πριν από τη χαριστική βολή”.
Ο αξιωματικός σηκώνει το χέρι. Οι στρατιώτες έχουν απέναντί τους έναν συμπατριώτη τους, έναν συνομήλικο νεαρό αθλητή. Κάποιοι τρέμουν λίγο. Η διαταγή: “Πυρ!”. Το κόκκινο απλώνεται στο κόκκινο. Ο Νίκος φεύγει, ψηλά, για την τελευταία κεφαλιά. Νικητής!
Ο Νίκος Γόδας, εκτελέστηκε ως κομμουνιστής στις 19 Νοεμβρίου του 1948 στη νησίδα Λαζαρέτο της Κέρκυρας, φορώντας την εμφάνιση του Ολυμπιακού, την ερυθρόλευκη φανέλα και το λευκό σορτσάκι…
πηγη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου