Εκδήλωση για την παγκόσμια μέρα Μνήμης των Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος... στο 7ο Δημοτικό Σχολείο

Η 27η Ιανουαρίου επιλέχτηκε να είναι η παγκόσμια μέρα Μνήμης των Μαρτύρων και Ηρώων του Ολοκαυτώματος, επειδή στις 27 Ιανουαρίου 1945 ο...
Κόκκινος Στρατός απελευθέρωσε το Άουσβιτς.

΄Ετσι και στο 7ο Δημοτικό Σχολείο Γρεβενών, ο διευθυντής μίλησε στους μαθητές και ακολούθησε στην τάξη συζήτηση των δασκάλων με τους μαθητές, ώστε να παραμείνει ισχυρή η μνήμη όλων.

Στη συλλογική μας μνήμη κυριαρχούν ακόμη οι εικόνες σκελετωμένων κρατουμένων και τα σωριασμένα πτώματα που αντίκρισαν στα στρατόπεδα οι συμμαχικές δυνάμεις.

Όμως, με έναν τρόπο, οι εικόνες αυτές δεν είναι οι πιο τρομακτικές από τα στρατόπεδα. Οι πιο τρομακτικές, κατά βάθος, εικόνες είναι αυτές από τα στρατόπεδα όπου ολοκληρώθηκε και η εξόντωση και η εξαφάνιση των ιχνών. Η πιο τρομακτική εικόνα του Ολοκαυτώματος είναι η απουσία ίχνους.

Γιατί στα μεγάλα «εργοστάσια θανάτου» της Treblinka, του Sobivor, του Belzec, του Chlemno και του Maidanek, οι Ναζί πρόλαβαν να ισοπεδώσουν τα lager, να

μην αφήσουν καθόλου ίχνη. Με την εξαίρεση των μνημείων που τοποθετήθηκαν αργότερα, τίποτα δεν θυμίζει ότι εκεί μπορεί να εξοντώνονταν χιλιάδες άνθρωποι κάθε μέρα.

Στη συζήτηση του Ολοκαυτώματος κυριάρχησε η μεταφορά του «ανείπωτου» όπως και η περιγραφή του «μοναδικού» και «ανεπανάληπτου» συμβάντος. Μόνο που και οι δύο μεταφορές, όσο και εάν προσπαθούν να αποτυπώσουν το μέγεθος μιας φρίκης πραγματικά ανείπωτης και μοναδικής, δεν βοηθούν πάντα την αναμέτρηση μαζί του.

Το Ολοκαύτωμα δεν είναι «ανείπωτο», υπάρχουν λόγοι που το εξηγούν, και δυστυχώς δεν είναι «ανεπανάληπτο», γιατί παραμένουν ενεργοί οι μηχανισμοί που το γέννησαν.

Το Ολοκαύτωμα, δηλαδή η συνειδητή πολιτική επιλογή και η γιγάντια προσπάθεια σε επίπεδο επιμελητείας να εξοντωθεί το σύνολο του ευρωπαϊκού Εβραϊσμού, μαζί με το σύνολο των Ρομά αλλά και των «πολιτικών στελεχών» του Κόκκινου Στρατού, αποτέλεσε όντως στιγμή μοναδική, όμως ενταγμένη σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο.

Δεν έπεσε από τον ουρανό, δεν προέκυψε από την τρέλα ή την απανθρωπιά όσων το δημιούργησαν. Υπήρξε η πιο ακραία εκδοχή για το πού μπορεί να φτάσει ο παροξυσμός του κρατικού ρατσισμού και η λογική της εθνικής και φυλετικής καθαρότητας –μια λογική την οποία μοιράστηκαν, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, μοιράζονταν όλες οι ηγετικές καπιταλιστικές δυνάμεις του 20ου αιώνα.

Αποτέλεσε την υλοποίηση της ακραίας βίας στην οποία μπορεί να οδηγήσει ο εθνικιστικός και ρατσιστικός φόβος του «άλλου». Ήταν η ακραία εκδοχή της βιοπολιτικής της ασφάλειας και της προστασίας του πληθυσμού –το νήμα που συνδέει το ρατσισμό με την ευγονική, τις καραντίνες, τις ποικίλες μορφές προληπτικού εγκλεισμού, τις στειρώσεις «καθυστερημένων». Ήταν η ακραία εκδοχή της εργαλειακής ορθολογικότητας που σφραγίζει την εποχή του καπιταλισμού, όταν η εξόντωση, σε βραχύ χρόνο, ολόκληρων λαών, αντιμετωπίζεται ως τεχνικό και γραφειοκρατικό ζήτημα, με όλη την «κοινοτοπία του κακού» για την οποία εύστοχα μίλησε η Arendt.

Υπ’ αυτή την έννοια, η σκιά του Ολοκαυτώματος είναι πάντα εδώ. Είναι πάντα εδώ ως το σκοτεινό άλλο πρόσωπο της νεωτερικότητας. Η επιμονή να μην θεωρηθεί το Ολοκαύτωμα κάτι το «ανείπωτο» και το «ανεπανάληπτο» δεν μειώνει το χρέος του Θρήνου και της Μνήμης. Αλλά απελευθερώνει τη σκέψη και την πράξη, ώστε να στοχαστούμε και να δράσουμε για την απαλλαγή από τις κοινωνικές σχέσεις που το γέννησαν και μπορούν να το ξαναγεννήσουν.