Ο κοινός μας αγώνας, η δική μας συμβολή

Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι

Οι αυτοδιοικητικές εκλογές της 26ης Μαΐου 2019 θα είναι οι πρώτες που θα διεξαχθούν στη λεγόμενη μεταμνημονιακή περίοδο. Αν πιστέψει κανείς το αισιόδοξο σενάριο, η χώρα έχει ήδη μπει σε τροχιά...
ανάκαμψης, ενώ αν διατηρήσει τις επιφυλάξεις του, η πορεία προς τα εμπρός συναντά ακόμη μεγάλες δυσκολίες. Ανεξαρτήτως της στάσης που κρατά κανείς απέναντι στο μέλλον, κοινή διαπίστωση όλων είναι ότι το παρόν της χώρας και της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας εξακολουθεί να είναι ζοφερό. Τρομακτικά ποσοστά ανεργίας, έλλειψη αναπτυξιακών επενδύσεων, επιδείνωση του ήδη οξύτατου δημογραφικού προβλήματος λόγω της μετανάστευσης, τοξικότητα του πολιτικού κλίματος, υποβάθμιση της ποιότητας του δημόσιου διαλόγου, στερούν από τον πολίτη την αίσθηση μιας προοπτικής, στερούν την ελπίδα.

Η Δυτική Μακεδονία παρακμάζει οικονομικά και φυλλορροεί δημογραφικά. Οι πολίτες της, ιδιαίτερα οι νέοι, την εγκαταλείπουν. Ακόμη όμως και εάν θα μπορούσε καταχρηστικά να θεωρηθεί “επιλογή” η μετανάστευση, αυτή θέτει τις δικές της αυστηρές προϋποθέσεις, είτε αυτές έχουν να κάνουν με την απαίτηση για υψηλού επιπέδου ειδίκευση, είτε -στην άλλη πλευρά- με την απαίτηση για προσαρμογή σε μη γνώριμες συνθήκες ανειδίκευτης εργασίας και διαβίωσης, μακριά από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον και τη στήριξή που αυτό παρέχει. Ακόμη λοιπόν και στο βαθμό που αποτελεί “λύση” στο προσωπικό αδιέξοδο, η λύση αυτή δεν προσφέρεται σε όλους, αποτελεί δε καταδίκη του συλλογικού μέλλοντος της Περιφέρειάς μας.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι υπάρχει ένα τμήμα του πληθυσμού για το οποίο η κατάσταση αυτή είναι πολλαπλάσια αγχωτική, καθώς το τμήμα αυτό στερείται παντελώς επιλογών. Πώς καλείται να τα βγάλει πέρα εκείνος που ανήκει στις ευάλωτες και στις ειδικές κοινωνικές ομάδες; Πώς βρίσκει εργασία ο άνεργος μεσήλικας, το άτομο με αναπηρία, ο νέος χωρίς προϋπηρεσία, η άνεργη γυναίκα που μεγαλώνει μόνη της μια οικογένεια; Πώς διατηρείται ένα ελάχιστο κάλυψης των αναγκών σε κοινωνική φροντίδα και πρόνοια εκεί όπου το κράτος απουσιάζει με ή χωρίς δικαιολογία; Πώς, εντέλει, διατηρείται η κοινωνική συνοχή εν αναμονή μιας ανάπτυξης που θα προέλθει από την εφαρμογή σχεδίων επίτευξης μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων στόχων; Πώς τα βγάζουμε πέρα μέχρι τότε;

Μία διέξοδος θα μπορούσε να προσφερθεί μέσω της μερικής στροφής στο μοντέλο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας. Ο Τρίτος Τομέας της Οικονομίας, όπως είναι αλλιώς γνωστός, διαχρονικά καλύπτει σημαντικές ανάγκες του κοινωνικού συνόλου τις οποίες δεν καλύπτει ούτε το Κράτος, ούτε η Αγορά. Ποιος είναι όμως ο Τρίτος Τομέας;

Όσοι συμμετέχουμε σε κάθε μορφής συλλόγους, ιδρύματα, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και αλληλέγγυα σχήματα τυπικά ή άτυπα, συμμετέχουμε ήδη σε αυτόν και γνωρίζουμε καλά ότι καλύπτουμε πραγματικές κοινωνικές ανάγκες, παρέχοντας πραγματική εργασία, σε εθελοντική βάση. Αυτό που οι περισσότεροι όμως εξακολουθούμε να αγνοούμε είναι ότι ο Τρίτος Τομέας απασχολεί περί τα 14 εκατομμύρια άτομα στην Ευρώπη, κατέχοντας ποσοστό 6,5% της συνολικής απασχόλησης του ενεργού πληθυσμού. Αγνοούμε ότι σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία, οι κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχονται από Κοινωνικές Επιχειρήσεις κατέχουν ποσοστά 29% 23% και 25% αντίστοιχα. Στην Ελλάδα ωστόσο η Κοινωνική Οικονομία καλύπτει ποσοστό μικρότερο του 2% της συνολικής απασχόλησης, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει επιπλέον χώρος για αυτήν, ο οποίος μπορεί και πρέπει να καταληφθεί.

Η Ελλάδα μέσα στη δεκαετία της κρίσης φαίνεται ότι άρχισε να αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες που ο Τρίτος Τομέας προσφέρει για την απασχόληση, ειδικά των ομάδων που βρίσκονται σε αποκλεισμό. Πλέον η χώρα μας διαθέτει ένα σαφές νομοθετικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές εξυπηρετούν οικονομικούς αλλά και κοινωνικούς σκοπούς, επιμερίζουν το επιχειρηματικό ρίσκο και το απαιτούμενο κεφάλαιο, κινητοποιούν τους εθελοντές, και δημιουργούν κουλτούρα αλληλο-υποστήριξης αναπτύσσοντας το Κοινωνικό Δυναμικό.

Ειδικά για τα άτομα με αναπηρία καθώς και για τις “Ειδικές ομάδες”, προβλέπονται ΚοινΣΕΠ Ένταξης Ευάλωτων Ομάδων και Ειδικών Ομάδων.

Οι ΚοινΣΕΠ Ένταξης Ευάλωτων Ομάδων επιδιώκουν την ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή, των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Κοινωνικές Ομάδες. Ποσοστό 30% κατ’ ελάχιστον των μελών και των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά σε αυτές τις κατηγορίες. Ως «ευάλωτες» ορίζονται οι ομάδες εκείνες του πληθυσμού που η ένταξή τους στην κοινωνική και οικονομική ζωή εμποδίζεται από σωματικά και ψυχικά αίτια ή λόγω παραβατικής συμπεριφοράς. Σε αυτές ανήκουν τα άτομα με αναπηρία οποιασδήποτε μορφής (σωματική, ψυχική, νοητική, αισθητηριακή) και τα άτομα με προβλήματα εξάρτησης από ουσίες ή τα απεξαρτημένα άτομα.

Στις Κοιν.Σ.Επ. Ένταξης Ειδικών Ομάδων, ποσοστό 50% κατ’ ελάχιστον των μελών και των εργαζομένων στις επιχειρήσεις αυτές ανήκουν υποχρεωτικά στις κατηγορίες εκείνες του πληθυσμού οι οποίες βρίσκονται σε μειονεκτική θέση ως προς την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας, από οικονομικά, κοινωνικά και πολιτισμικά αίτια. Σε αυτές ανήκουν τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τα θύματα παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων, οι άστεγοι, τα άτομα που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας, οι οικονομικοί μετανάστες, οι πρόσφυγες και οι αιτούντες άσυλο, οι αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών, τα άτομα με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, οι μακροχρόνια άνεργοι έως είκοσι πέντε ετών και άνω των πενήντα ετών.

Τέλος, απευθυνόμενες σε ένα ευρύτερο φάσμα δυνάμει κοινωνικών επιχειρηματιών, οι Κοιν.Σ.Επ. Συλλογικής και Κοινωνικής ωφέλειας, αναπτύσσουν δραστηριότητες «βιώσιμης ανάπτυξης», ή και παρέχουν «κοινωνικές υπηρεσίες γενικού ενδιαφέροντος»

                Με μία σειρά φορολογικών, οικονομικών, εργασιακών και ασφαλιστικών κινήτρων, οι πολίτες ενθαρρύνονται για τη δημιουργία Κοινωνικών Επιχειρήσεων. Ωστόσο θα πρέπει να είναι σαφές ότι επειδή ακριβώς μιλάμε για επιχειρήσεις, η βιωσιμότητά είναι το πρώτο ζητούμενο. Εδώ αποκτά ρόλο αλλά και ευθύνες και η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Η βοήθεια στην οποία μπορούν να προσβλέπουν οι Κοινωνικοί Επιχειρηματίες από τους Ο.Τ.Α. είναι πολυδιάστατη. Άμεση οικονομική βοήθεια μέσω δημοσίων συμβάσεων προμηθειών προϊόντων και υπηρεσιών που παράγουν οι ΚοινΣΕΠ, τεχνική και νομική υποστήριξη στην κατάθεση προτάσεων χρηματοδότησης από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους αλλά και ιδιώτες με τη μορφή χορηγιών και δωρεών, διάθεση προσωπικού, παραχώρηση χώρων, οικοπέδων κλπ.

                Είναι η κατάσταση ιδανική; Έχουμε βρει τη μία και μοναδική λύση για την έξοδο από την κρίση; Σε καμία περίπτωση, καθώς πρόκειται για μία πρόταση οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής αναδιοργάνωσης η οποία δεν έχει ακόμη δυστυχώς πείσει τον κύριο πιστωτικό τομέα. Η νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα υπόσχεται μεταξύ άλλων να αλλάξει το σκηνικό αυτό καθώς στα πεδία δραστηριοτήτων της προβλέπεται χρηματοδότηση επιχειρήσεων ή άλλων οργανισμών προς ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής και προώθηση της κοινωνικής οικονομίας και απασχόλησης, καθώς και παροχή μικροπιστώσεων, άμεσα ή έμμεσα, με ή χωρίς συνεργασία με εθνικούς, υπερεθνικούς και διεθνείς οργανισμούς και οργανώσεις.

Υπάρχουν ενστάσεις, αντιρρήσεις, επιφυλάξεις γύρω από το θέμα της Κοινωνικής Οικονομίας; Σαφώς και ναι, με την απόλυτα δικαιολογημένη ανησυχία μήπως η προσπάθεια αυτή εκφυλιστεί σε έναν άδικο και άνισο αγώνα της Κοινωνίας των Πολιτών να αναλάβει έμμεσα, πλην όμως ουσιαστικά, την κάλυψη αναγκών τις οποίες θα πρέπει συνταγματικά να καλύπτει το Κράτος. Όλα αυτά τα ερωτήματα είναι θεμιτά και καμία απάντηση δεν μπορεί να είναι απόλυτη. Το σίγουρο είναι ότι διαθέτουμε ακόμη ένα εργαλείο και θα πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε.

Σε αυτή τη δύσκολη προσπάθεια, η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να σταθεί αρωγός. Απαιτείται γνώση, μεθοδικότητα και επιμονή από πλευράς της διοίκησης των οργανισμών της αυτοδιοίκησης. Η κ. Γεωργία Ζεμπιλιάδου δεν χρειάζεται τις συστάσεις κανενός ως προς αυτά. Εκείνο που προσωπικά με έπεισε για να συστρατευθώ μαζί της στην προσπάθειά της να κερδίσει την ψήφο εμπιστοσύνης των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας είναι η ειλικρίνεια των προθέσεών της και το όραμά της για μια Περιφέρεια η οποία περνά στην αντεπίθεση, μετατρέποντας τον φόβο της σε δημιουργική ορμή, έχοντας πάντα ως προτεραιότητα τις ανάγκες των αδυνάτων.

Αν θα μπορούσα προσωπικά να δεσμευτώ σε κάτι, αυτό θα ήταν να συνεχίσω να κάνω ό,τι έκανα μέχρι σήμερα στην προσωπική, την επαγγελματική και την κοινωνική μου ζωή, ως μέλος του Εθελοντικού Κινήματος υποστήριξης των ΑμεΑ. Να αντιμετωπίζω δηλαδή με ρεαλισμό τα προβλήματα και να αναζητώ συνεργασίες για την επίλυσή τους.

Σας καλώ λοιπόν να συμμετέχετε στη συλλογική προσπάθεια δημιουργίας ενός διχτυού ασφαλείας για όσους μένουν πίσω. Δεν θα είναι εύκολο, ποτέ δεν είναι. Υπάρχει όμως μια δυνατότητα. Ας την εξαντλήσουμε.  Ας γεννήσουμε την ΕΛΠΙΔΑ.

Ξανθίππη Θ. Μπαλλή

Υποψήφια περιφερειακή σύμβουλος Π.Ε. Καστοριας

Με το συνδυασμό «ΕΛΠΙΔΑ»

Γραφείο τύπου