Κεφαλαιοκρατική Κρίση

Γράφει ο Τάσος Σεβαστιάδης

            Αποφάσισα να γράψω μια σειρά κειμένων που απασχολούν την πολιτική οικονομία και αναδεικνύουν ότι η κρίση του καπιταλιστικού συστήματος είναι μια κρίση που...
την γεννάει το ίδιο το σύστημα και δεν μπορεί να την αποφύγει.

            Τα κείμενα θα είναι όσο το δυνατόν πιο εκλαϊκευμένα για να να είναι κατανοητά απ’ τον πολύ κόσμο, ώστε να συνειδητοποιήσει μια σειρά πραγμάτων που έχουν σχέση με τη ζωή του.

            Πρέπει να καταλάβει ο κόσμος ότι η συγκεντροποίηση των κεφαλαίων είναι τεράστια και να το πούμε απλά: Σαν να υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο. 

Αρχίζουμε:

1.     ΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ

Οι άνθρωποι, λοιπόν, φτιάχνουν εμπορεύματα, πουλάνε εμπορεύματα, αγοράζουν εμπορεύματα. Τα πάντα ξεκινούν απ’ τα εμπορεύματα και καταλήγουν σ’ αυτά. ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΠΑΡΑΓΕΤΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΑΛΛΑΧΘΕΙ ΕΙΝΑΙ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ. Παντού συναντάμε καθημερινά ένα τεράστιο σωρό εμπορευμάτων. Όλα αυτά τα αντικείμενα έτοιμα προς ΠΩΛΗΣΗ, που ανυπομονούν να αδειάσουν τις τσέπες μας και έχουν πάνω τους κάτι άσπρες ετικέτες με γνωστά σύμβολα είναι εμπορεύματα. Έτσι εμφανίζονται τα εμπορεύματα, έχοντας στο «κούτελό» τους την τιμή που μιλάει για κατοστάρικα και χιλιάρικα.

Η ετικέτα που αναγράφει την τιμή είναι το κατ’ εξοχήν διακριτικό γνώρισμα του εμπορεύματος. Αυτή τη συσσώρευση εμπορευμάτων, αυτή τη μάζα αντικειμένων με μαρκαρισμένη τιμή, μπορούμε να την ονομάσουμε «ΠΛΟΥΤΟ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ». Το εμπόρευμα έχει μια ιδιορρυθμία γιατί διάγει μια διπλή ζωή. Είναι προϊόν της εργασίας κατασκευασμένο για να χρησιμοποιηθεί, αλλά και για να ανταλλαχθεί. Το προϊόν προς «πώληση» αποκτά μια ιδιότητα που δεν ανήκει στη φύση του, μπορεί να ανταλλαχθεί.

Σαν εμπόρευμα το προϊόν δεν είναι μόνο χρήσιμο αλλά και ανταλλάξιμο. Μια γούνα π.χ. μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε να μας προστατεύσει απ’ το κρύο, είτε να κερδίσουμε χρήματα πουλώντας την. Τα μπαχαρικά μπορεί να νοστιμεύουν το φαγητό μας ή να πωλούνται. Αυτό είναι το ιδιόμορφο χαρακτηριστικό του προϊόντος που είναι εμπόρευμα. Έχει δύο διαστάσεις, δύο όψεις, αυτό που είναι και αυτό που αξίζει. Το εμπόρευμα δεν είναι απλώς ένα αντικείμενο, είναι ένα αντικείμενο που φέρει μια τιμή (το ταμπελάκι που λέγαμε). Ένα εμπόρευμα είναι συγχρόνως αξία χρήσης και αξία.

Για να αντιληφθούμε την έννοια της αξίας, πρέπει να καταλάβουμε τη σχέση μεταξύ ανταλλακτικής αξίας και της αξίας χρήσης. Αξία χρήσης και ανταλλακτική αξία είναι οι δύο όψεις του εμπορεύματος. Οι αντίθετοι πόλοι της διπλής του ζωής. Αξίας χρήσης είναι οποιοδήποτε πράγμα μας είναι απαραίτητο, χρήσιμο ή ευχάριστο. Η χρησιμοποίηση των ιδιοτήτων του μας επιτρέπει να ικανοποιήσουμε κάποια ανάγκη ή επιθυμία μας. Σ’ αυτό δεν υπάρχει σίγουρα κανένα μυστήριο. Σαν χρήσιμο προϊόν το εμπόρευμα δεν έχει ιδιορρυθμίες. Αλλά το εμπόρευμα είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή αξία χρήσης. Πραγματικά χρήσιμο σαν αξία χρήσης το τριαντάφυλλο είναι κοινωνικό χρήσιμο (δηλαδή ανταλλάξιμο) σαν εμπόρευμα. Ένα όμορφο μυρωδάτο τριαντάφυλλο πουλιέται προς 5,00€ και αξίζει όσο 200 γραμμάρια αμύγδαλα.

Με ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ το εμπόρευμα έχει αξία χρήσης και μια ανταλλακτική αξία.