Πτώσεις ηλικιωμένων: Αντιμετωπίζοντας τα κατάγματα

Οι πτώσεις στους ηλικιωμένους είναι συχνές και συμβαίνουν μάλιστα τις περισσότερες φορές μέσα στο σπίτι προκαλώντας τραυματισμούς και κατάγματα. Η μεγάλη ηλικία, η παρουσία οστεοπόρωσης, ένα τυχαίο συμβάν μέσα στο σπίτι... (στραβοπάτημα, γλίστρημα, μπέρδεμα του ποδιού σ΄ ένα χαλί, ένα σκαλοπάτι που δεν πρόσεξαν κ.λπ.), μπορεί να προκαλέσουν πτώση με συνέπεια σοβαρά κατάγματα ισχίου, σπονδυλικής στήλης και ώμου, τα οποία μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τη δραστηριότητα ενός ηλικιωμένου ατόμου ή να οδηγήσουν στο χειρουργείο.

Η πρώτη κίνηση συνήθως, ειδικά όταν ο ηλικιωμένος αδυνατεί να κινηθεί ή βρίσκεται στο πάτωμα, είναι να κληθεί ασθενοφόρο για να μεταφερθεί σε νοσοκομείο. Εκεί θα πρέπει να γίνουν κάποιες ακτινογραφίες και αναλόγως των αποτελεσμάτων, είτε επιστρέφει στο σπίτι του με οδηγίες και κάποια θεραπεία, είτε γίνεται εισαγωγή στο νοσοκομείο, αν πρόκειται για κάτι το οποίο απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση. Και δυστυχώς, για τους περισσοτέρους ηλικιωμένους εκείνη τη στιγμή ξεκινάει μια μεγάλη περιπέτεια, πολλές φορές με άσχημη κατάληξη.  

Η αναγκαιότητα της άμεσης χειρουργικής αντιμετώπισης

«Όταν ένας ηλικιωμένος έχει ένα κάταγμα, το οποίο απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση (συνηθέστερα κατάγματα ισχίου) το χειρουργείο πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα και αυτό, γιατί η παραμονή στο κρεβάτι πάνω από 2-3 μέρες έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική έκπτωση του μυϊκού συστήματος αλλά και της πυκνότητας των οστών του ηλικιωμένου, ο οποίος, ακόμα και να χειρουργηθεί επιτυχώς, δυσκολεύεται πάρα πολύ να σηκωθεί», τονίζει ο Κωνσταντίνος Ρέππας Ορθοπαιδικός Χειρουργός, Επιστημονικός συνεργάτης Metropolitan General. Και συνεχίζει, «μοναδική εξαίρεση στην οποία επιτρέπεται μία μικρή αναμονή, πριν τη χειρουργική αντιμετώπιση ενός κατάγματος ηλικιωμένου, είναι η λήψη αντιπηκτικής αγωγής που συνήθως έχει δοθεί στον ασθενή υπό συγκεκριμένες οδηγίες από τον ειδικό καρδιολόγο».

Εξειδικευμένη ιατρική ομάδα

Η οργανωμένη αντιμετώπιση ενός χειρουργικού κατάγματος από ειδική ορθοπαιδική ομάδα, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, είναι αυτό που χρειάζεται, ώστε να επανέλθει ο ηλικιωμένος στην προηγούμενη κατάσταση δραστηριότητας, χωρίς να κινδυνεύει η ζωή του. Η χειρουργική αποκατάσταση πρέπει να γίνεται την ίδια ή την επόμενη μέρα και από  εξειδικευμένο ορθοπαιδικό. Απαραίτητη είναι η παραμονή σε θάλαμο νοσηλείας μέγιστης χωρητικότητας τριών ατόμων, που δεν αντιμετωπίζουν παθολογικά προβλήματα όπως λοιμώξεις, καθώς και ο σωστός προεγχειρητικός έλεγχος που περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις και έλεγχο από έμπειρο καρδιολόγο και αναισθησιολόγο.

Ανάρρωση και επιστροφή

Μετά από τη χειρουργική επέμβαση ο ηλικιωμένος πρέπει να επανέλθει στο οικείο περιβάλλον του όσο πιο γρήγορα γίνεται. Η παραμονή στο νοσοκομείο καλό είναι να έχει διάρκεια μίας το πολύ δύο ημερών μετά το χειρουργείο, εκτός εάν συντρέχουν σημαντικοί παθολογικοί λόγοι και ο ασθενής χρειάζεται περαιτέρω υποστήριξη. Η ταχεία επάνοδος είναι απαραίτητη, γιατί πολλές φορές οι ηλικιωμένοι αποπροσανατολίζονται, καθώς ακόμα και μια ήπια άνοια ενισχύεται πάρα πολύ σε άγνωστο περιβάλλον, ιδιαίτερα μετά από μακρά παραμονή σε αυτό.

Επίσης η διαμονή σε ένα θάλαμο νοσοκομείου με πολλά άτομα με πολλές και διαφορετικές παθήσεις ακόμα και παθολογικού τύπου, είναι φυσικά κάτι το οποίο πρέπει να αποφεύγεται, καθώς οι ηλικιωμένοι είναι ευαίσθητοι σε λοιμώξεις, πόσο μάλλον όταν η γενικότερη κατάσταση είναι κρίσιμη εξαιτίας ενός σοβαρού κατάγματος. Η γρήγορη επιστροφή στο σπίτι με τη βοήθεια και υποστήριξη φυσιοθεραπευτή, είναι στοιχεία τα οποία θα στηρίξουν την υγεία του ηλικιωμένου, οδηγώντας τον συντομότερα σε επάνοδο στην προηγούμενη δραστηριότητά του.

Τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας για γρήγορη αποκατάσταση

«Σε όλη αυτή την προσπάθεια δε θα πρέπει να παραλείψουμε το πόσο σημαντική είναι η τεχνική αντιμετώπιση ενός μεγάλου κατάγματος από έμπειρο ορθοπαιδικό, ο οποίος χρησιμοποιεί τεχνικές ελάχιστης επεμβατικότητας με μικρές τομές και με κατάλληλα υλικά, τα οποία στηρίζουν τον ασθενή και τον βοηθούν να σηκωθεί από την επόμενη κιόλας ημέρα του χειρουργείου. Η πρόοδος της αναισθησιολογίας με τη χρήση της ραχιαίας ή επισκληριδίου αναισθησίας, χωρίς να δέχεται ο ασθενής ολική νάρκωση βοηθά επίσης σε ένα καλύτερο αποτέλεσμα», επισημαίνει ο κος Ρέππας.

Η σωστή, λοιπόν, αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης, η οποία πολύ συχνά αναστατώνει και δικαίως το οικογενειακό περιβάλλον ενός ηλικιωμένου, έγκειται στην επιλογή του κατάλληλου ιατρού, ο οποίος υποβοηθούμενος από μία ομάδα ιατρών ( αναισθησιολόγος, καρδιολόγος ή και παθολόγος), αλλά κι από ένα οργανωμένο νοσηλευτικό ίδρυμα, θα οργανώσει μια διαδικασία, η οποία ξεκινά από την έγκαιρη διάγνωση και μεταφορά του ηλικιωμένου μέχρι τις σωστές και συγκεκριμένες οδηγίες που θα λάβει εξερχόμενος από το νοσοκομείο.

*Σημειώνεται ότι η χθεσινή Ημέρα, η 17η Οκτωβρίου, έχει οριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Μυοσκελετικού Τραύματος και είναι αφιερωμένη στην ενημέρωση σχετικά με την πρόληψη κακώσεων του μυοσκελετικού συστήματος.