Οδηγίες προς τους γονείς για την πρόληψη προβλημάτων σπονδυλικής στήλης
Θα σας παραθέσω μερικούς προβληματισμούς όσον αφορά στα σύνδρομα σπονδυλικής στήλης των παιδιών και τις συνέπειές τους στο ταχέως αναπτυσσόμενο μυοσκελετικό τους σύστημα. Παράλληλα θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω μερικές απλές προτάσεις για την επίλυσή τους.
Η προσοχή της σωστής στάσης του σώματος, σ’όλες τις φάσεις της καθημερινότητάς κατά την ανάπτυξη του παιδιού, είναι αναμφισβήτητα μείζονος σημασίας. Στις μέρες μας, τα σύνδρομα σπονδυλικής στήλης, αποτελούν φαινόμενο το οποίο λαμβάνει διαστάσεις επιδημίας καθώς υπολογίζεται ότι αφορά στο 65% των παιδιών.
Ως εκ τούτου εκπονούνται έρευνες παγκοσμίως με σκοπό, πέραν της θεραπείας, την πρόληψη.
Ξεκινώντας λοιπόν από την σχολική τσάντα, ένα από τα βασικά πράγματα που χρησιμοποιεί ο μαθητής, έχει επανειλημμένως επισημανθεί πως το βάρος αυτής, σε συνδυασμό με τη συχνότητα και των αριθμό των μεταφορών της, καθώς και τις καθιστικές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας (σχολείο, διάβασμα, υπολογιστής), οδηγούν σε σημαντική καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης.
Ως εκ τούτου εκπονούνται έρευνες παγκοσμίως με σκοπό, πέραν της θεραπείας, την πρόληψη.
Ξεκινώντας λοιπόν από την σχολική τσάντα, ένα από τα βασικά πράγματα που χρησιμοποιεί ο μαθητής, έχει επανειλημμένως επισημανθεί πως το βάρος αυτής, σε συνδυασμό με τη συχνότητα και των αριθμό των μεταφορών της, καθώς και τις καθιστικές ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας (σχολείο, διάβασμα, υπολογιστής), οδηγούν σε σημαντική καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης.
Δυστυχώς, εάν αυτό δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα, είναι δυνατό να οδηγήσει σε παραμορφώσεις της σπονδυλικής στήλης όπως σκολίωση, κύφωση, λόρδωση τα οποία συνοδεύονται από πόνο και ακολουθούν το παιδί μετέπειτα στην εφηβική, αλλά και ενήλικη ζωή του.
Σύμφωνα λοιπόν με την Ελληνική Παιδιατρική Εταιρεία, μια τσάντα θα πρέπει να επιλέγεται με βάση τα εργονομικά της χαρακτηριστικά, τα οποία θα αναλυθούν παρακάτω, ενώ το βάρος της δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 10% του βάρους του παιδιού.
Εάν δεν είναι δυνατή η χρήση της τσάντας με ρόδες, που θεωρείται ιδανική, θα ήταν καλό να προσέξουμε μερικά δεδομένα, πριν επιλέξουμε την τσάντα του παιδιού με βάση τα όμορφα χρώματα, σχέδια ή τη μόδα.
Εάν δεν είναι δυνατή η χρήση της τσάντας με ρόδες, που θεωρείται ιδανική, θα ήταν καλό να προσέξουμε μερικά δεδομένα, πριν επιλέξουμε την τσάντα του παιδιού με βάση τα όμορφα χρώματα, σχέδια ή τη μόδα.
Θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν το γεγονός του ότι αυτή είναι μια περίοδος που το παιδί αναπτύσσεται και δεν θα πρέπει να δέχεται παραπάνω φορτίσεις από αυτές που αντέχει.
Δεν είναι δε σπάνια η εικόνα που βλέπουμε στην προσπάθεια του παιδιού να σηκώσει την τσάντα και να διατηρήσει την ισορροπία του, να υιοθετεί μια στάση κύφωσης ή γενικότερα μια θέση μη συμμετρική, η οποία προκαλεί καταπονήσεις καθώς και μικροτραυματισμούς στο μυοσκελετικό σύστημα.
Δεν είναι δε σπάνια η εικόνα που βλέπουμε στην προσπάθεια του παιδιού να σηκώσει την τσάντα και να διατηρήσει την ισορροπία του, να υιοθετεί μια στάση κύφωσης ή γενικότερα μια θέση μη συμμετρική, η οποία προκαλεί καταπονήσεις καθώς και μικροτραυματισμούς στο μυοσκελετικό σύστημα.
Αρχικά λοιπόν, το μέγεθος της τσάντας δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο από την πλάτη του παιδιού.
Μετρήστε την απόσταση από την μια ωμοπλάτη στην άλλη, χωρίς να συμπεριλάβετε την οπίσθια επιφάνεια των ώμων.
Αποφύγεται τις τσάντες τύπου ταχυδρόμου, διότι φέρνουν το σώμα σε ασυμμετρία.
Επιπλέον, η τσάντα θα πρέπει να διαθέτει δύο ιμάντες εξάρτησης, οι οποίοι θα φέρνουν το κύριος μέρος της σε μια θέση λίγο πιο κάτω από τους ώμους και κυρίως στο ύψος της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και όχι της οσφυϊκής.
Πιο συγκεκριμένα, τα κατώτερα όρια της τσάντας, χρησιμοποιώντας πάντα και τους δύο ιμάντες, δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το ύψος του ομφαλού παραπάνω από 10 εκατοστά.
Μετρήστε την απόσταση από την μια ωμοπλάτη στην άλλη, χωρίς να συμπεριλάβετε την οπίσθια επιφάνεια των ώμων.
Αποφύγεται τις τσάντες τύπου ταχυδρόμου, διότι φέρνουν το σώμα σε ασυμμετρία.
Επιπλέον, η τσάντα θα πρέπει να διαθέτει δύο ιμάντες εξάρτησης, οι οποίοι θα φέρνουν το κύριος μέρος της σε μια θέση λίγο πιο κάτω από τους ώμους και κυρίως στο ύψος της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και όχι της οσφυϊκής.
Πιο συγκεκριμένα, τα κατώτερα όρια της τσάντας, χρησιμοποιώντας πάντα και τους δύο ιμάντες, δεν θα πρέπει να ξεπερνούν το ύψος του ομφαλού παραπάνω από 10 εκατοστά.
Οι ιμάντες θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν φαρδύτεροι, (πάνω από 5εκ.) ώστε να κατανέμεται το βάρος σε μεγαλύτερη επιφάνεια στους ώμους, να μην είναι ιδιαίτερα σφιχτοί και να είναι ενισχυμένοι με προστατευτικές βάτες.
Επίσης, η ύπαρξη ενός ιμάντα στην περιοχή του θώρακος και της μέσης προσφέρει σταθερότητα και διευκολύνει τη σωστή μεταφορά της τσάντας.
Επίσης, η ύπαρξη ενός ιμάντα στην περιοχή του θώρακος και της μέσης προσφέρει σταθερότητα και διευκολύνει τη σωστή μεταφορά της τσάντας.
Καθίσται εξίσου σημαντικό για την τσάντα, να διαθέτει θήκες δεξιά και αριστερά για τα πιο ελαφριά αντικείμενα ενώ τα βιβλία θα πρέπει να τοποθετούνται στη μέση της τσάντας με τα πιο βαριά προς την σπονδυλική στήλη.
Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στο βάρος της τσάντας, το οποίο ζυγίζοντάς την δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 10% του βάρους του παιδιού.
Ένας απλός τρόπος μείωσης του βάρους είναι να χωρίζονται τα πιο βαριά βιβλία, όπως της ιστορίας και των μαθηματικών, σε τόμους και μόνο αυτά που απαιτούνται να μεταφέρονται στο σχολείο.
Έρευνες δείχνουν πως περαιτέρω αύξηση του βάρους της τσάντας οδηγεί, αφενός στην υιοθέτηση λανθασμένης στάσης σώματος και αφετέρου στην δυσκολία της αναπνευστικής λειτουργίας με συνέπεια την αύξηση των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού.
Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στο βάρος της τσάντας, το οποίο ζυγίζοντάς την δεν θα πρέπει να ξεπερνά το 10% του βάρους του παιδιού.
Ένας απλός τρόπος μείωσης του βάρους είναι να χωρίζονται τα πιο βαριά βιβλία, όπως της ιστορίας και των μαθηματικών, σε τόμους και μόνο αυτά που απαιτούνται να μεταφέρονται στο σχολείο.
Έρευνες δείχνουν πως περαιτέρω αύξηση του βάρους της τσάντας οδηγεί, αφενός στην υιοθέτηση λανθασμένης στάσης σώματος και αφετέρου στην δυσκολία της αναπνευστικής λειτουργίας με συνέπεια την αύξηση των ενεργειακών απαιτήσεων του οργανισμού.
Παράλληλα με τη σωστή επιλογή και χρήση της τσάντας, το παιδί θα πρέπει να γνωρίζει πως η θέση της κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο σχολείο, είναι στο ειδικό γαντζάκι που βρίσκεται πλάγια του θρανίου ή κάτω. Συνήθως τοποθετείται πάνω στην καρέκλα, θέση η οποία αναγκάζει το παιδί να έχει λιγότερο χώρο, λανθασμένη στάση θέσης και κατ’ επέκταση μυοσκελετικούς πόνους.
Τέλος, θα πρέπει να δείξουμε στο παιδί με ποιο τρόπο θα πρέπει να σηκώνει την τσάντα του, ώστε η σπονδυλική του στήλη να επωμίζεται, το λιγότερο δυνατό φορτίο.
Η ανύψωση λοιπόν θα πρέπει να ξεκινά με λυγισμένα γόνατα και η τσάντα να έρχεται κοντά στο σώμα του. Χρησιμοποιώντας τα πόδια και όχι τη μέση θα πρέπει να σηκώνει την τσάντα και την ακουμπά στο θρανίο. Από εκεί μπορεί και να την τοποθετεί στην πλάτη.
Τέλος, θα πρέπει να δείξουμε στο παιδί με ποιο τρόπο θα πρέπει να σηκώνει την τσάντα του, ώστε η σπονδυλική του στήλη να επωμίζεται, το λιγότερο δυνατό φορτίο.
Η ανύψωση λοιπόν θα πρέπει να ξεκινά με λυγισμένα γόνατα και η τσάντα να έρχεται κοντά στο σώμα του. Χρησιμοποιώντας τα πόδια και όχι τη μέση θα πρέπει να σηκώνει την τσάντα και την ακουμπά στο θρανίο. Από εκεί μπορεί και να την τοποθετεί στην πλάτη.
Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίηση των γονιών αλλά και των σχολικών φορέων ώστε να αντιμετωπίσουμε την ταχύτατη εξάπλωση των συνδρόμων σπονδυλικής στήλης.
Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να κάθονται σωστά, να ξέρουν ποιό είναι το σωστό βάρος για αυτά και πώς να προστατεύον το σώμα τους. Ακολουθώντας λοιπόν τις παραπάνω απλές λύσεις, μπορείτε και εσείς να συμβάλλετε στην προστασία των παιδιών μας για ένα καλύτερο μέλλον.
Είναι σημαντικό να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να κάθονται σωστά, να ξέρουν ποιό είναι το σωστό βάρος για αυτά και πώς να προστατεύον το σώμα τους. Ακολουθώντας λοιπόν τις παραπάνω απλές λύσεις, μπορείτε και εσείς να συμβάλλετε στην προστασία των παιδιών μας για ένα καλύτερο μέλλον.
Σοφία Γεωργίου
Φυσικοθεραπεύτρια - Εργοφυσιολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου