Παιδεία–Έρευνα–Καινοτομία: Προτεραιότητα η σύνδεση με την τοπική αγορά εργασίας.

*Χρίστος Βλαχοκώστας: «Τα Γρεβενά πρέπει να αποκτήσουν ουσιαστικό ρόλο στην ανώτατη εκπαίδευση της Δυτικής Μακεδονίας».

Το τρίπτυχο Παιδεία-Έρευνα-Καινοτομία αποτελεί...
βασικό συστατικό του «θεματικού δεκαλόγου ανάπτυξης»¹ για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην ευρύτερη περιοχή των Γρεβενών, αλλά φυσικά και σε κάθε περιοχή. Με αφορμή και την πρόσφατη συζήτηση σχετικά με το πόρισμα της Επιτροπής «Γαβρόγλου» για τη συγχώνευση του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και τη σχετική δημιουργία 2 Τμημάτων στην περιοχή των Γρεβενών συνεχίζω, όπως δεσμεύτηκα, την αρθρογραφία μου σχετικά με το τρίπτυχο αυτό.

Στα θέματα αυτά μπορεί κανείς να περιγράψει πολλές διαφορετικές διαστάσεις. Είμαστε η παιδεία μας, η καλλιέργειά μας. Στα ζητήματα της παιδείας δε χωρούν υποχωρήσεις, ούτε κομματικές στρατηγικές. Ωστόσο στο παρόν άρθρο, σε συνέχεια των προηγούμενων^2,3,4,5, μοιράζομαι βασικές στρατηγικές σκέψεις για τα θέματα τριτοβάθμιας Παιδείας – Έρευνας – Καινοτομίας με τοπικό χαρακτήρα, που φυσικά μπορούν να συμπληρώσουν την αναπτυξιακή προοπτική στην περιοχή μας.

Με δεδομένο τον ορθό σχεδιασμό και την αξιολόγηση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων, η λειτουργία Τμημάτων ή/και Σχολών δε μπορεί παρά να χαρακτηριστεί ως μια θετική εξέλιξη για την περιοχή μας. Οι φοιτητές πάντα δίνουν ζωή σε μια περιοχή, αλλά συνεισφέρουν και στο τοπικό ΑΕΠ. Αρκεί φυσικά να διαμένουν στην περιοχή που σπουδάζουν. Σκεφτείτε π.χ. την Κοζάνη ή τη Θεσσαλονίκη πώς θα ήταν χωρίς τους φοιτητές τους. Κατά συνέπεια η λειτουργία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε μια περιοχή μπορεί να αποτελέσει υπόβαθρο για μια αναπτυξιακή πνοή ή αν θέλετε αποτελεί «αναπτυξιακή» ένεση σε επιχειρήσεις που έχουν άμεση σχέση με τη φοιτητική ζωή.

Το παράρτημα Γρεβενών του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας ιδρύθηκε το 2003. Έχει πλέον μια ιστορία 15 ετών. Προσωπικά θεωρώ άκρως ενδιαφέροντα τα γνωστικά αντικείμενα όπως η Επιχειρηματική Πληροφορική, η Στατιστική και η Ασφαλιστική Επιστήμη, η Διοίκηση Επιχειρήσεων, τα Συστήματα Εφοδιαστικής Αλυσίδας (παλαιότερο Τμήμα) κτλ. Επίσης δε θα διαφωνούσα σε καμία περίπτωση να υπάρχουν γνωστικά αντικείμενα όπως π.χ. μια ειδικότητα Μηχανικών, Νοσηλευτική με δεδομένη και τη λειτουργία του Νοσοκομείου Γρεβενών ή αλλά αντικείμενα που να αποτελούν πόλο έλξης για μόνιμη διαμονή φοιτητών στην περιοχή μας.  Σε κάθε περίπτωση, για την αντιμετώπιση της ανεργίας στην περιοχή είναι σημαντική η δημιουργία ουσιαστικής σχέσης των Σχολών ή/και των Τμημάτων με την αγορά εργασίας και με τη φυσιογνωμία της περιοχής.

Τα δεδομένα δείχνουν ότι στο διαμορφούμενο πλαίσιο δημιουργίας ενός ενιαίου χώρου ανώτατης εκπαίδευσης και έρευνας η περιοχή των Γρεβενών είναι πολιτικά αδικημένη. Με δεδομένη την λειτουργία των ήδη υπαρχουσών Τμημάτων, πρόταση θα πρέπει να είναι η εμπεριστατωμένη διεκδίκηση μιας Πανεπιστημιακής Σχολής Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος στην περιοχή μας. Μια περιοχή που παρέχει το απαραίτητο «Φυσικό Εργαστήριο» (δασικό πλούτο, χλωρίδα και πανίδα, βιομάζα, τεχνολογία ξύλου κτλ) και έχει και την τεχνογνωσία να συνδράμει στην παροχή απαραίτητων γνώσεων και δεξιοτήτων για την επιστημονική κατάρτιση και την επαγγελματική σταδιοδρομία των φοιτητών. Σκεφτείτε την ερευνητική δραστηριότητα που θα μπορούσε να έχει μια τέτοια σχολή στην περιοχή μας, όπως επίσης και τη δυναμική για πρωτοτυπία και καινοτομία. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων.

Είναι ανάγκη να χρησιμοποιήσουμε ευκαιρίες Σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως  ένα μηχανισμό όχι απλά παραγωγής γνώσης, αλλά και δεξιοτήτων και σύνδεσης με την αγορά εργασίας της περιοχής. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι υπάρχουν πολλαπλές αλληλεπιδράσεις μεταξύ της Κυκλικής Οικονομίας και του Φυσικού Περιβάλλοντος π.χ. ως προοπτική την επιχειρηματικότητα γύρω από την αξιοποίηση της δασικής βιομάζας⁵. Μια Σχολή Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος μπορεί να δώσει ακαδημαϊκές, ερευνητικές και τελικά επιχειρηματικές κατευθύνσεις για την περιοχή. Εκτιμώ ότι ένα Ινστιτούτο Έρευνας με θέμα το δασικό πλούτο της Βάλια Κάλντα μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά. Αν τα παραπάνω συνδυάζονταν με μια Σχολή Διοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων & Επιχειρήσεων Φιλοξενίας με έμφαση στο τουρισμό ορεινών περιοχών και τον αγροτουρισμό (και όχι ως κατεύθυνση της Διοίκησης Επιχειρήσεων), το αποτέλεσμα θα ήταν πολύ καλό για την περιοχή μας.

Η ουσία της «συγχώνευσης» χαρακτηρίζει την προχειρότητα με την οποία όλα αυτά τα χρόνια  αντιμετωπίζει η πολιτική ηγεσία τα θέματα παιδείας. Συγχωνεύσεις με καθαρά οικονομικό χαρακτήρα, χωρίς κανένα στρατηγικό σχεδιασμό στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ωστόσο ένα είναι σίγουρο. Βλέποντας το πόρισμα της Επιτροπής «Γαβρόγλου» για τη συγχώνευση του ΤΕΙ με το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας συμπεραίνει κανείς εύκολα ότι τα Γρεβενά δεν διαδραματίζουν το ρόλο που τους αρμόζει στην ανώτατη εκπαίδευση της ευρύτερης περιοχής. Αυτό δε μπορεί και δεν πρέπει να συνεχιστεί. Όλοι μαζί οι φορείς θα πρέπει να συνεργαστούν και να επιδιώξουν την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της περιοχής μας. Ο δρόμος της ανάπτυξης για τον τόπο μας περνάει αποκλειστικά από τα χέρια μας

*Ο Δρ. Χρίστος Βλαχοκώστας είναι Αν. Γραμματέας Αξιολόγησης&Επιμόρφωσης της ΝΔ.                    CV: https://nd.gr/vlahokostas-hristos