’’Φαγοπότι’’ με τη μεταφορά μαθητών

Αδιαφάνεια, έωλες διαδικασίες αλλά και κατασπατάληση του δημόσιου χρήματος χαρακτηρίζουν τη διάθεση των κονδυλίων για τη μεταφορά των μαθητών από και προς τα σχολεία τους, σε πολλές περιπτώσεις σε όλη την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που φέρνει στο φως μελέτη του Ινστιτούτου Μεταφορών (ΙΜΕΤ). Μέσα σε αυτό το μπάχαλο, ο νομός Θεσσαλονίκης καταγράφει αρνητική πρωτιά, αφού η διαφορά του κόστους της σύμβασης σε σχέση με την αρχική προκήρυξη για τη μεταφορά των μαθητών ξεπερνά το 60%!

Η μεταφορά των μαθητών στα σχολεία τους αποδεικνύεται πολύ ακριβή υπόθεση σε κάποιους νομούς, τουλάχιστον όπως αποτυπώθηκε για τη χρονική περίοδο 2009 - 2010. Οι νομοί Καβάλας και Γρεβενών είναι οι ακριβότεροι στην Ελλάδα, αφού το ετήσιο κόστος ανά μαθητή είναι μεγαλύτερο από 3.500 ευρώ! Αμέσως μετά, από τη Βόρεια Ελλάδα πάλι, ακολουθεί ο νομός Κιλκίς, όπου το κόστος κυμαίνεται μεταξύ 1.500 και 2.000 ευρώ. Από 1.000 έως 1.500 ευρώ ανά μαθητή δαπανώνται στους νομούς Χαλκιδικής, Κοζάνης, Δράμας, Φλώρινας και Εβρου. Από 500 έως 1.000 ευρώ ανά μαθητή ξοδεύονται στους νομούς Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Πιερίας, Καστοριάς, Σερρών, Ξάνθης, Ροδόπης. Ο νομός Ημαθίας, τέλος, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί στον τομέα αυτόν πρότυπο, καθώς ξοδεύει ετησίως λιγότερα από 500 ευρώ για τη μεταφορά ανά μαθητή στο σχολείο του.

Μεγάλες είναι οι αποκλίσεις και μεταξύ του κόστους της σύμβασης για τη μεταφορά των μαθητών σε σχέση με την αρχική προκήρυξη. Ετσι, ύστερα από την... πρωταθλήτρια Θεσσαλονίκη (η διαφορά είναι μεγαλύτερη από 60%), υπάρχουν πολλοί νομοί με εξίσου μεγάλες αποκλίσεις, όπως οι νομοί Πέλλας, Μαγνησίας, Σάμου, Ηρακλείου, Αθηνών.

Τέλος, τα περισσότερα χρήματα, σε απόλυτους αριθμούς, για τη μεταφορά μαθητών καταβάλλουν οι νομαρχίες Ανατολικής Αττικής και Θεσσαλονίκης, με ποσά τα οποία κυμαίνονται περίπου στα 11 εκατ. ευρώ το χρόνο!

Απευθείας αναθέσεις

Οι απευθείας αναθέσεις είναι ο κανόνας στη μεταφορά των μαθητών, σύμφωνα με τη μελέτη, αλλά δεν είναι αυτές που δημιουργούν από μόνες τους το πρόβλημα. Ετσι, όπως επισημαίνεται, υπάρχει πολυνομία, με διατάξεις που πολλές φορές αφορούν στο ίδιο αντικείμενο, αλλά έχουν διαφορετική διατύπωση μεταξύ τους.

Σύνηθες φαινόμενο είναι, επίσης, σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, η μη τήρηση των προδιαγραφών για την περιγραφή του μεταφορικού έργου στις προκηρύξεις και στις συμβάσεις. Ετσι, στην περιγραφή των δρομολογίων δεν υπάρχει αριθμός χιλιομέτρων, η αντιστοιχία του αριθμού των μαθητών ανά δρομολόγιο και κατεύθυνση είναι ανεπαρκής ή ακόμη και ανύπαρκτη, περιγράφονται δρομολόγια χωρίς να γίνεται αναφορά στη σχολική μονάδα κ.ά.

Ακόμη, όμως, και στον υπολογισμό του κόστους μεταφοράς των μαθητών υπάρχει πρόβλημα, αφού κάθε νομαρχία χρησιμοποιεί διαφορετικό τρόπο υπολογισμού του κόστους! Και σαν να μην έφτανε αυτό, δεν εφαρμόζεται ο περιορισμός που αφορά στο μέγιστο συνολικό κόστος μεταφοράς ανά μαθητή για το σύνολο μίας σχολικής χρονιάς, το οποίο ορίζεται με σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ).

Βελτίωση

Η μελετητική ομάδα του ΙΜΕΤ για τη βελτίωση της κατάστασης προτείνει να υπάρξει σαφής προσδιορισμός των όρων «αστική περιοχή» και «κάλυψη από αστική συγκοινωνία», να υιοθετηθούν λεπτομερείς διατάξεις για τη διαδικασία και τους φορείς ή τις υπηρεσίες που θα αναλάβουν τις μελέτες σχετικά με το σχεδιασμό και την επεξεργασία των δρομολογίων, να ελέγχεται η ασφάλεια της μεταφοράς των μαθητών κ.ά.

Επισημαίνεται, επίσης, η ανάγκη ύπαρξης αυστηρού ελέγχου της τήρησης των συμβάσεων, αλλά και η ανάγκη αναθεώρησης του υπολογισμού της κοστολόγησης. «Η κοστολόγηση των δρομολογίων θα πρέπει να ακολουθεί έναν πιο επικαιροποιημένο μαθηματικό τύπο, που να λαμβάνει υπόψη τα πραγματικά κόστη κάθε μεταφορικού μέσου, να είναι κοινή για όλες τις γεωγραφικές περιοχές, να αναφέρεται σε μονό δρομολόγιο (μετάβαση ή επιστροφή) και να απαγορεύονται μεγάλες αποκλίσεις από αυτόν (όριο 10% - 20%). Σήμερα το κόστος διαδρομής ανά χιλιόμετρο κυμαίνεται από 1 έως και 5,5 ευρώ», υπογραμμίζεται στη μελέτη.

Μητρώο

Στη «Μελέτη για το σύστημα μεταφοράς μαθητών στην Ελλάδα: σημερινή κατάσταση και δυνατές βελτιώσεις», η οποία ανατέθηκε από το υπουργείο Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων στο Ινστιτούτο Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), τονίζεται η ανάγκη δημιουργίας εθνικού ηλεκτρονικού μητρώου μεταφοράς μαθητών. Στο μητρώο αυτό θα πρέπει να καταχωρίζονται τα στοιχεία των προκηρύξεων και των συμβάσεων.

Πηγή